Omtale fra forlaget
Romanen er ein dystopi, og handlar om ein ung mann sin kamp for å overleve. Saman med familien sin bur han i eit samfunn der den sterkaste si rett gjeld. Familien er svært prega av brutaliteten rundt han. Bestefaren, ein gamal fiolinist, er det faste punktet i tilveret.
Forlag Samlaget
Utgivelsesår 2010
Format Innbundet
ISBN13 9788252175493
EAN 9788252175493
Genre Dystopier
Språk Nynorsk
Sider 174
Utgave 1
Tildelt litteraturpris Nynorsk litteraturpris 2010 Bokhandelens forfatterstipend 2013
Finner du ikke ditt favorittbibliotek på lista? Send oss e-post til admin@bokelskere.no med navn på biblioteket og fylket det ligger i. Kanskje vi kan legge det til!
Av og til blir det for mykje av det gode, men i dette tilfellet blei det for mykje av det vonde. For i denne skildringa av ein ung gut sine levekår i eit samfunn av utstøytte er det ikkje spart på noko; familievald, nekrofili, kannibalisme, incest, eg kan ikkje kome på noko som forfattaren kunne ha lagt til for å gjere historia fælare. Men der et også rom for kjærleik i boka, ikkje som i romanse, men som i livslyst. Og dette synest å vere den viktigaste bodskapan i boka, at livet trenger seg fram uansett kor dårlege levekåra er.
Settinga er ein skrothaug langt ute i eit ørkenliknande landskap. Her bur det ei gruppe menneske i stor fattigdom. Det er kamp om ressursane, mange er sjuke, og det er viktig å høyre til ein sterk flokk for å overleve. Samfunnet er nærmast dyrisk, oppførselen som blir skildra minnar meg om hundar og apar. Dette blir understreka av at alle gjeng utan klær, og av at det ikkje blir nytta namn i boka.
Gruppa som lever på skrothaugen har ikkje kontakt med omverda, men dei har ei forestilling om at det finnest noko utanfor. Bestefaren til guten ber også med seg minne om ei anna tid, men det er sparsamt med opplysningar om kva som gjorde at denne andre tida tok slutt. Men det kjem fram at gruppa har ei historie med mange tusen års forfølging. Her får ein assosiasjonar til jødane sin historie, og til tilstandane i konsentrasjonsleirar under andre verdskrigen.
Seier denne boka noko om mennesket sin natur? Eg vil så gjerne at den ikkje gjer det, men det spørs om vi ber med oss tilstrekkeleg omsynsløyse til at vi etter eit par generasjonar med naud kunne falle ned på det nivået som er skildra i boka. Det beste er jo om ein slepp å finne det ut.
Dette har vore ei vanskeleg oppleving! Veit nesten ikkje om eg er i stand til å sette ord på alle kjensler som har gripe tak i meg under lesinga. Veit heller ikkje om eg er i stand til å vidareformidle kva denne boka eigentleg handlar om.
Fiolinane fortel om ein flokk som bur ein stad som nærast er ein skrothaug – husa er skur og rundt dei ligg all slags avfall,søppel, skrot og jarnrør. Hovudpersonen, forteljaren «EG» er ein liten gut som innleiingsvis bur saman med far sin, mora og to søstre. Deira kvardag er styrt av eksistensielle behov, primitivt – på eit minimum. Alvorleg sjukdom i familien får etterkvart fatale følgjer.
Sjeldan har eg lese ei bok med fleire motsetningar enn denne:
Skildringane vekslar mellom det vemmelige og det vakre - det dyriske og det menneskelige -det vonde og det gode - sorga, saknet og ikkje minst håpet - lyset og mørket - livet og døden......
Etter å ha lese nokre sider kjende eg slik på alt det vonde, ekle og motbydelige at eg nesten gav opp...Men, var også nysgjerrig på kva dette eigentleg var. Dermed fekk eg med meg ei bok som språkleg må vere mellom dei aller fremste....
Der er heldigvis også mange vakre, kjenslevare sekvensar i boka! Nokre av skildringane og utsegnene er svært nyskapande og gode, set tankane i sving.
«Visst må ein leve litt ein stad mellom dag og draum, sa han, som då
eg spelte fiolin med andre menn for lenge sidan. Men aldri berre i ein
draum.» s 41
Boka er etter mi meining eit ypperlig grunnlag for diskusjon, sjølv om den så vemmelig og brutal at eg nok aldri kjem til å foreslå den for ei av mine grupper. Men eg sit her med ei kjensle av at boka fortel meir enn det som står der, har ei djupare meining.....
Terningkast frå mi side er heilt uaktuelt.
Hva gjør det med menneskene når samfunnet slik vi kjenner det bryter sammen? Hvor siviliserte er vi egentlig? I så måte gir Fiolinane meg visse assosiasjoner til Fluenes herre, selv om den jo handlet kun om barn, men spørsmålsstillingen er noe av den samme. Og apropos assosiasjoner, når det gjelder tilværelsen på søppelfyllinga går tankene til Knut Faldbakkens Uår. Utover det er imidlertid de tre romanene temmelig forskjellige.
Fiolinane leste jeg sammen med andre i den dystoptiske lesesirkelen her på Bokelskere. Veldig glad for denne felleslesingen, for jeg er neimen ikke sikker på om jeg hadde orket å komme i gang med boka på egenhånd.
Jeg opplever romanen som innholdsmessig vond og vanskelig. Men jeg synes Leikvoll klarer å veie opp for det grusomme gjennom det vakre språket og ved å fremstille og skildre handlingen på en svært nøktern og jordnær måte. Noe Hilda formulerer så fint i et innlegg i tråden for boka i lesesirkelen at jeg vil sitere en setning derfra:
Det er ingen murstein når det gjeld sidetal, men for meg var det ein murstein reint innhaldsmessig!
Vakker beskrivelse av en bisarr og grusom tilværelse.
Grusomt vakkert.
Kjærleik er ein kamp, sa bestefar, ein kjempar kampen aleine endå ein trur ein kjemkar kampen saman, men ein kjempar alltid aleine.
Noko av det første ein verkeleg lærer, sa bestefar, er at alt er her for å gå tapt
Alt liv ville eigentleg leve.Uansett kva og kven ein var, ville ein bli seg sjølv og være i seg sjølv.
Han greip fiolinen og la han vart i fanget sitt, sette han under haka og tok bogen og filte, eg visste ikkje kva det var han spelte, melodien var langsam og mørk, tonane glei så fint over i kvarandre, var så milde mot kvarandre, og ingen av dei var aleine, eg høyrde ord endå bestefar spelte utan å synge, kanskje var det ord han hadde sagt ein gong, eller som eg hadde høyrt, eg høyrde og lukta så mykje dei andre sa ikkje stemde, men det stemde for meg. Orda sa eg måtte ikkje ta mitt eige liv eller andre sitt så alvorleg, måtte ikkje kjenne på alt, legge verk til sides, ta meg fram dit alt det andre var. Bestefar spelte fram luktene av systrer, av ei mor som var ung, eg som var så liten at eg ikkje kunne gå skikkeleg, eg vart mindre og låg i valkana til mor og smilte mot henne, drog henne i håret mens det var kveld, og såg månen mellom hårstråa, eg vart så liten at eg glei inn mellom beina hennar, inn i ein mjukleik og ein varme eg aldri hadde kjent sidan, ei stille med lydar av vatn, eg flaut i dette vatnet, snurra meg omkring, vart mindre og mindre og mista hendene og føtene og auga og øyra og vart ein liten klump som duppa i litt vatn, vart noko endå mindre som rann ut av mor, eg var på vei inn i far, i den lange staken hans, bestefar spelte meg mindre og mindre, eg kom til ein stad der det var ein jamn varme, eg kvilte og eg var trygg, far bar meg i den store pungen sin, og bestefar spelte skyene og høgdedraget og fjellet med sine tindar og vindar, spelte auga mine opp, spelte hendene mine på hans føter. Han la bogen og fiolinen ned i fanget sitt, der hovudet mitt låg og grein.
Då storesyster var storesyster, forstod eg ikkje at alt var i røsle, men no då storesyster ikkje lenger storesyster var, forstod eg det.
Mest sannsynlig et evigvarende prosjekt i å grave opp denne type litteratur på norsk. Planen er også å lage noen klare definisjoner på P-A og dystopia med kriterier som må oppfylles for å bli karakterisert som dette.
Jeg kommer ikke til å ha lest alle bøkene som legges til her til enhver tid da den er ment som huskeliste og for research (i mangel av et bedre norsk ord).
Her legger jeg bøker som omhandler samfunn i oppløsning - der karakterene lever i det motsatte av en utopi. Ofte vil de også være postapokalyptiske.
Kjernesamlingen er 100 utvalgte bøker innen skjønnlitteratur for voksne. Litterær kvalitet har stått sentralt i utvelgelsen, i tillegg ønsker vi å vise Bergen Offentlige Biblioteks identitet og egenart, og fremheve bredden av litteratur som finne på biblioteket. Derfor vil allerede kanoniserte verker stå side om side med tegneserier og krim. 100 bøker er svært få, så dette er ingen komplett kanon, men et utvalg av det beste biblioteket har å by på. Samlingen er valgt av oss som jobber på biblioteket, gjennom en demokratisk prosess med diktatoriske undertoner. For å få bredde i samlingen, har vi etterstrebet å ha representanter fra underkategoriene verdens kanon, norsk kanon, bergen og omegn, og i tillegg sjangrene poesi, skuespill, krim og spenning, fabelprosa og tegneserier.
Jeg ønsker å lese mer nordisk litteratur innenfor disse sjangrene. Her har jeg lest altfor lite, og har dermed lite kunnskap til forfattere, så kom gjerne med forslag :)
Har bare med en bok for hver forfatter, slik at jeg kan få med flest mulig forfattere.
Dystopisk litteratur fra nordiske land, håper til å få høre flere tips!