Boka er forteljinga om Lena frå ho som 16-17-åring, på midten av 50-talet, blir forelska i og får fast følge med den 3 år eldre lækjarsonen Kjell, om eit forhold der ho underkastar seg kjærasten (som etter kvart blir ektemannen), familien og omgjevnadane sine ynskje, og korleis ho plagast av å ha gitt slepp på sin eigen identitet og sine eigne draumar, og fram til ekteskapet tek slutt.

Denne boka hadde vi som felleslesing på vidaregåande i første halvdel av 80-talet. Eg skulka unna før eg var komen halvvegs, og når eg no les den opp att (og fullfører!) snart 30 år seinare så merkar eg faktisk at uviljen kjem attende. Det er nemlig grenselaust irriterende at ei ellers oppvakt og dyktig jente ikkje klarer å bryte ut av eit skakkøyrd forhold, men at ho gang etter gang let seg kue og, ja, nærmast dyrkar offer-rolla, og deretter nesten gjeng under av sjølvmedynk og skuldkjensle.

Eg ser ikkje vekk frå at det er ei realistisk framstilling av dei psykologiske mekansismene i eit ekteskap med skeiv maktbalanse som blir skildra i boka, men det blir så framandt for meg at eg ikkje greier å forholde meg til det. Derfor greier eg heller ikkje å la meg fange av forteljinga, og leseopplevinga blir deretter.

Den surmaga versjonen: Fløgstad har fått stipend for å reise til Sør-amerika, og må pliktskyldigst koke saman noko klassekamp-oppgulp for å rettferdiggjere turen. For å bøte på den manglande inspirasjonen til å skrive ei anstendig reiseskildring køyrer han på med referanser til, og sitat frå, sekteriske verk som stort sett berre har akademisk interesse, samt spekulative koplingar mellom seksualitet og stort sett alt anna.

Den entusiastiske versjonen: Fløgstad reiser rundt i Sør-amerika, først og fremst til gruvesamfunn og for det meste i Chile, der han analyserer den lokale post-industrielle samfunnsutviklinga i lys av lokal historie. Samstundes trekker han dei store linjene både langs tidsaksen, frå conquistadorane til Pinochet, samt langs den geografiske aksen frå Lota ved den chilenske stillehavskysten til Bidjovagge i Finnmark. Undervegs auser han av sin rike kunnskap om latin-amerikansk kultur og samfunnsliv.

Eg vingla mellom desse to versjonane medan eg las boka. Fløgstad har ein skarp penn og gjer mange gode observasjonar undervegs i boka, men eg meiner også at enkelte tema i boka er over-analysert. Her må eg skunde meg å legge til at eg manglar nok ein del av den litterære og samfunnsøkonomiske ballasten som trengs for å få fullt utbytte av Fløgstad sine utgreiingar.

Det eg finn mest tiltalande med Fløgstad er at ein aldri veit heilt kvar ein har han, der er dobbelt-tydingar i mykje av det han skriv. I andre av bøkene hans, som "Det 7. klima" eller "Kron og mynt" er dette meir framtredende, men i Pampa Unión kjem han med ei slags programerklæring for dette aspektet av forfattarskapen sin:

Sannsynligvis er det viktigare for ein forfattar å forsvara sin
tvetydighet enn sin integritet.

Eg veit ikkje kor viktig det er, men det blir i allefall i enkelte høve interessante bøker ut av det.

Greit krim-handverk av Nesbø. Stereotypen Harry Hole, som kanskje er blitt så populær nettop fordi han innfrir alle forventningar om korleis ein krimbok-helt skal vere, kjem til Oslo for å undersøke eit drap i narkotikamiljøet der Oleg, sonen til Harry sin eks-kjæraste, er peika ut som den skuldige.

Det er gjort fleire forteljarmessige grep som gjer boka interessant å lese. Hendingar blir skildra både frå Hole og frå fleire av dei andre karakterane i boka sin ståstad. Det døyande drapsofferet fortel også sin historie undervegs i boka. Desse einskilde historiene flettast godt sama til ei spanande forteljing.

Oppbygginga av historia var det som fungerte best i denne boka. Når handlinga etter kvart aksellererer, er det litt for mange ting som skurrer. Sjøv om der er fleire overraskande vendingar i plottet, og det er uvisst heilt til det siste kven som var mordaren i det opphavelege drapet, er der også litt for mange lettvinte løysingar. Den kanskje svakaste passasjen i boka kjem mot slutten, ein samtale på verandaen til den nye politisjefen i byen.

Alt i alt ei leseverdig bok. Det blir nok ikkje den siste Harry Hole-boka eg kjem til å lese, men har samstundes ikkje hastverk med å ta fatt på den neste.

Fantasirik og fengande forteljing frå ei post-apokalyptisk framtid, der det som er att av Nord-Amerika er delt inn i 12 fattige distrikt som blir sentralstyrt av overklassen i hovudstaden Capitol på totalitært vis. Som ein del av undertrykkinga gjeng reality-showet "Hunger Games" av stabelen kvart år, der 2 ungdomar frå kvart distrikt blir trekt ut til å kjempe på liv og død om å bli siste overlevande i eit manipulert naturområde. Hovudpersonen og forteljarstemma i boka er den 16 år gamle jenta Katniss, ein av deltakarane frå det 12. distriktet.

Med tanke på at eg korkje likar reality-show eller tanken på at 24 undgommar skal slakte ned einannan på eit avgrensa område er det godt gjort av forfattaren å lage ei så god forteljing at eg blei fengsla av den frå første til siste side. Eg trur, reint bortsett frå at sjølve handlinga er spennende, at det handlar mest om detaljrikdomen i bakgrunnen til hovudpersonen og i skildringa av samfunnet og av naturen. Ei heilstøypt forteljing, eg kan fort finne på å lese dei to siste bøkene i denne trilogien.

Dette er forteljarkunst på høgt nivå. Chico Buarque er mest kjend som musikar, komponist og sangar, og kanskje er det nettopp denne ballasten som gjer at han skriv så flott ei bok? Melankolsk som ein bossa-nova, trist som ein moll-stemt samba, ei slektshistorie gjennom fleire århundre og ei historie om Rio de Janeiro, men først og fremst ei historie om kjærleik og sakn, og der delane av eit puslespel berre delvis blir pusla saman før boka er ferdig. Og det er slett ikkje sikkert at alle bitane har havna på rett plass.

Eulálio er 100 år, er innlagd på eit tredjerangs sjukehus, og fortel til alle som orkar å høyre på historia om slekta si og seg sjølv. Ikkje kronologisk, men i den rekkefølga minna dukker opp, og ikkje alle minna dukker opp der dei høyrer heime. Som einaste sonen i ei rik og mektig familie legg han ut på ei omvendt klassereise gjennom 1900-talet, der han til slutt ender opp i djup fattigdom. Tittelen «Leite derramado», spilt mjølk, viser til korleis han og etterkomarane skusla bort formua på ulike måtar. Men tittlen viser også til ei spesifikk hending med den store kjærleiken Matilde, den livlege ungjenta som elska å kle seg i oransje kjolar (fargen på bokomslaget er nok ikkje tilfeldig valgt) , og som brått forsvinn.

Måten forteljinga åpenberrer seg på er berre heilt fantastisk. Små og store brotstykke frå sitt eige, forfedrene eller etterkomarane sine liv, i ulogisk rekkefølge, av og til blir brotstykket repetert men med eit litt anna innhald, og av og til er det rett og slett feberfantasiar der fleire hendingar blir sausa saman med fri fantasi. Heile tida i form av monologar til sjukesøstre (som han stendig frir til), leger, portørar, slektningar på besøk eller berre rett og slett til taklampa.

Forfattaren har laga ein nydeleg dedikasjon som introduksjon til denne forteljinga;

Ingen kunne trollbinde sitt publikum mer enn morfar der han satt på
ljugebenken, lett bøyd fram over stokken og med munnen full av snus
- Nei, men … er det sant, morfar? sa vi barnebarn forundret.
- Dem som bare sier det som er sant, ern’te verdt å høre på, svarte morfar.
Denne boken er til ham.

Dermed er premissa for forteljinga lagt. Boka veklser mellom å fortelje historia om hundreåringen Allan som rømer frå gamleheimen, stel ein koffert som viser seg å vere full av pengar og legg ut på flukt frå gangsterar og politi saman med eit aukande knippe medsamansvorne, og å fortleje livshistoria til Allan som på Forrest Gump-aktig vis slumpar til å ta del i mange av dei viktigaste globale hendingane på 1900-talet. Gjennom begge forteljingane klarer Allan med sitt optimistiske sinnelag og omgjengelege veremåte, samt ein skvett brennevin no og då, å snu ubehagelige situasjonar til å bli rett trivelige.

Det kan virke som om forfattaren har god kunnskap om dei aktuelle historiske hendingane Allan tok del i, og fiksjonen og fakta glir godt saman. Sjølv måtte eg ty til Wikipedia ved nokre høve for å finne ut av kva som var oppspinn og kva som var basert på verkelege personar eller hendingar.

Eg har ein mistanke om at god kjennskap til svensk populærkultur kan gi ein ekstra dimensjon til leseopplevinga. Albert Einstein sin fiktive halvbror, Herbert, har ein rolle i boka. Eg kan ikkje forstå anna enn at navnevalet til halvbroren må vere ein referanse til den svenske komiserien «Albert og Herbert» som gjekk på TV for rundt 30 år sidan. Skal tru om der ikkje er fleire referanser av denne typen som eg gjekk glipp av undervegs? Men uansett, boka er triveleg og underhaldande lesing for alt det er verdt.

Røvarhistorie frå det karrige innlandet i nordaust-Brasil. Året er 1915, det er stortørke, og folk lir. Den mektige landeigaren Santino Virtuoso styrer småbyen Pau Oco og omgjevnadane med jernhard hand. Men ettersom nauden aukar og tyranniet til landeigaren eskalerer byrjar enkelte å legge planar for å ta han av dage. Santino er i pengenaud, og tek livet at ein omreisande storgamblar og stel pengeskrinet hans, som mellom anna inneheld ei samling av gamle gullmyntar. Det blir kjent at landeigaren har ein gullskatt, og i tillegg til dei som alt hadde planar om å ta livet av landeigaren er det no enno fleire som legg planar for å få tak i gullskatten.

Forteljinga balanserer mellom å vere humoristisk og underhaldande på den eine sida, og opplysande om tilhøva i denne delen av landet for 100 år sidan på den andre sida. Det er velkjent at landeigarar i denne delen av landet kunne vere særskilt brutale og hjarterå. Forfattaren har gjort seg flid med å gi karakterane ei språkføring som er karakteristisk for regionen og for tidsepoka. Eg har undervegs i lesinga underholdt mine brasilianske familiemedlemmer med drypp av «gamaldags bondespråk», og får stadfesta at folk snakka slik før i tida. Artig.

Boka er forfattaren si forteljing om sin eigen mildt sagt kaotiske oppvekst, i ein ungeflokk på 4 med ein alkoholisert far og ei halvgal mor med kunstnarambisjonar. Familien flakkar omkring i små ørkenbyar på vestsida av USA før dei etter kvart slår seg ned i ei rønne i tjukkaste hillbilly-land i West Virgina. Heile tida i djup fattigdom og med ein far som mellom fyllekulene fantaserer om fantastiske oppfinningar han skal gjere og ei mor som er opptatt av å ofre seg for kunsten heller enn å skaffe mat til familien. Dette er ei historie som lett kunne vært fortalt med bitterheit og sjølvmedynk. Men Walls skildrar sjølv dei mest horrible hendingane med nøkterne ordelag, tildels også med ein viss humor, og i omtalen av foreldra skin også kjærleiken hennar til dei igjennom.

Trass fattigdomen og omsorgssvikten så var foreldra opptatt av verdien av kunnskap og kultur, og på ulike måtar så stimulerte dei barna til å bli skuleflinke. Det var ikkje fritt for at eg under lesinga av boka måtte reflektere ein del over kva som er den viktigaste ballasten ein som forelder gir ungane sine. Sjølv om Walls-ungane mangla det meste av materielle goder og tryggleik under oppveksten så gjekk det godt med dei. Dette er neppe fasiten for fleirtalet av dei som lever i fattigdom, anten det er i USA eller andre stadar. Men historia i denne boka har styrka trua mi på at skulegang er den beste måten å få folk ut av fattigdom på.

("O tigre na sombra" tyder "tigeren i skuggen")

Lya Luft er mellom dei mest populære samtidsforfattarane i Brasil, og eg blei anbefalt denne boka av ekspeditrisa i ein av bokhandlane på flyplassen i Rio då eg spurte etter tips om nyare brasiliansk litteratur.

Hovudpersonen i boka, Dolores, eller berre Dôda, fortel om livet sitt frå byrjinga, i alle fall frå så langt tilbake ho kan hugse, og til det ein må anta er slutten. Dôda har livleg fantasi som liten, og er mellom anna overtydd om at det finnest eit parallelt univers inne i speglane. Dôda har og eit lite handicap som hemmer henne sosialt gjennom oppveksten. Seinare i livet virker det meir som om det er mentale sår frå barndomen som tyngjer mest.

Relasjonar innad i familien er det sentrale temaet i boka. Innimellom er den godt og originalt skrive, men litt for ofte får eg kjensla av at det sit ei bitter dame med sviktande sjølvinnsikt bak tastaturet. Det har seg nemlig slik at det er påfallende mange like detaljar mellom oppveksten til Dôda i boka og oppveksten til forfattaren sjølv.

Det er herlig når ein har høge forventningar til ei bok, og ein ender opp med å like den enno betre enn ein hadde våga å håpe på. Slik var det for meg med denne boka.

Krim-historia dreier seg om to makabre drap, eit i Trondheim og eit i Richmond, Virginia. Parallelt med dette blir det fortalt ei historie frå 1500-talet som er knytta til bakgrunnen for mordmysteriet. Slike skifte mellom ulike tidsepoker og geografi er heilt etter min smak. Når historiene som er fortalt åpenbart er basert på god detaljkunnskap om litteratur og historie må det berre bli bra. Det at eg sjølv har budd både i Trondheim og Virginia satte ein ekstra spiss på leseopplevinga.

Forfattaren gjer i eit etterord greie for kvar som er fakta og kva som er fiksjon i forteljinga. Dette er eg takksam for, der sparte han meg for eit par timar med wikipedia-leiting.

Det har kome to bøker til i denne serien med Trondheims-krim. Skal lesast. Definitivt.

I desse pave-tider, og med påska rett rundt hjørnet, passa det bra å fiske fram denne boka frå bokhylla, der den har stått ulest i meir enn 16 år. Johannes Paul II var polsk kardinal før han blei pave. Han byrja å studere språk og litteratur i sine unge år, men fatta etter kvart interesse for religionen. Bra karriereval.

I boka, som blei gitt ut i høve 50-åsrjubileet for preste-ordinasjonen hans, fortel han om ungdomstida i Polen før og under 2. verdskrigen, der han under okkupasjonen m.a. jobba i steinbrot på dagtid og fekk undervisning ved eit illegalt presteseminar på kveldstid. Deretter får ein vite litt om studia hans i Roma etter krigen, og til slutt nokre glimt frå starten av prestegjerninga i Polen. I siste delen av boka reflekterer han over prestegjerninga på generelt grunnlag.

Meininga med boka er å gjere greie for prestekallet sitt, og då lyt ein sjølvsagt ta med kva for personar som har vært med på å forme seg som ung. Lista er lang, og mykje av teksta framstend som ei opplisting av personar han er takksam for å ha kjent, ispeidd åndelege visdomsord. Men innimellom er det interessant lesing. Boka vil nok vere enno meir interessant for ein katolsk truande enn for ein hobby-ateist som meg sjølv, men eg angrar på ingen måte at eg endeleg tok meg tid til å lese igjennom den.

Er det nok å
stykke opp tekst i
linjer, for at det skal kallast
dikt?

Det er nok kanskje
slik. Men eg er såpass
gamaldags at eg set meir
pris på dikt med rim
og rytme.

Likevel, enkelte av tekstene,
eller dikta om du vil, satte
tankane i sving.

Og det er vel poenget?

"En passe lang roman" er undertittelen på denne boka, og eg er heilt samd. Det er også ei passe uhøgtideleg men samstundes passe underfundig historie som blir fortalt, om eit vikarbyrå der konseptet er at travle toppleiarar kan hyre vikarar til å ta seg av privatlivet sitt, slik at dei sjølve kan fokusere på jobben. Forfattaren Pihl let hovudpersonen i boka, Frederik, fortelje historia med forholdsvis intelligent humor. Forteljinga er også krydra med detaljar som tyder på at Pihl er godt kjend på stadane som er omtala i boka.

Skulle ein setje fingeren på eit par ting, så er det at attersyna til barndomen til hovudpersonen blir noko lausrive i forhold til resten av handlinga, og at en del av dialogen i boka er litt for oppkonstruert eplekjekk etter min smak. Men det var ikkje på nokon måte irriterende nok til å øydelegge kosen ved å lese boka.

Eg har ein uvane med å faktasjekke detaljar eg undrar meg over, og når eg las denne boka kunne eg ikkje dy meg for å sjekk om nettstaden Love Calculator faktisk finnest, og det gjer den faktisk, nøyaktig slik som skildra i boka. Men anten har nettstaden endra algoritmen etter at Pihl skreiv manuset, eller så har han tatt seg den kunstneriske fridomen (og det er sjølvsagt heilt greit) med å tilpasse kjærleiksutreikningane med poenget i det aktuelle kapittelet. Den einaste av utreikningane eg fekk til å stemme var at Helene + Hermetikkboks har 86% sjanse for eit lukkeleg samliv.

Alt i alt var boka passe underhaldande heile vegen.

Eg var sporadisk innom bloggen til Linnéa i tida 2010-2011 og fann den svært underhaldande. Spesielt godt likte eg dei mange tankespranga i blogginnlegga hennar, sprø innfall i tekst og bilete, og ei salig blanding av sjølvironi og spark til omverda. Derfor hadde eg høge forventningar til denne boka, sjølv om eg på førehand visste at den i hovudsak kom til å handle om hennar oppleving av psykiske plager og anoreksi. Men eg var ikkje førebudd på at nesten alt anna skulle vere skrella bort. Boka framstår som ein sjukdomslogg, og ein får nærmast kjensla av at livet i alle dei drygt 15 månadane boka spenner over har handla om å isolere seg og fokusere på å la anoreksien blomstre. Det er fælt å lese, spesielt når ho skildrar opplevinga av å sjå seg sjølv som oppblåst og tjukk medan ho egentlig er radmager.

Kvifor fekk eg ikkje med meg at det stod så ille til medan eg las blogginnlegg i den same tidsperoida? Eg måtte nesten scrolle igjennom bloggen på nytt og sjå. Der er jo mange blogginnlegg om positive hendingar i same tidsperioda, eller for ein utanforståande framstend det i allefall som positivt; vann pris som årets blogger, blitt laga reportasje om i fleire vekeblad/magasin, vært på fleire rockefestivalar både innanlands og utanlands og deltatt i "Fangene på fortet" på TV3. Men når eg ser over blogginnlegga på nytt i lys av boka ser eg også meldingane om antidepressiva, isolasjon, søvnproblem og stålkontroll over matinntaket. Eg har altså silt bort dette frå bevisstheita tidlegare. Kanskje det er det som er nøkkelen til betre psykisk helse? Sjølvbedrag, oversjå det negative og feste seg ved det positive?

Men tilbake til boka: til trass for at skrivestilen til tider er til å kjenne att frå bloggen, med solide doser sjølvironi, så greidde eg ikkje å bli begeistra for den. Det vart nesten klaustrofobisk å bli med forfattaren inn i denne negative spiralen som ho skildrar, og det var ein lettelse å sleppe fri etter siste side. Når det er sagt, så er det åpenbart at Linnéa har talent for å skrive. Derfor håper eg at det kjem fleire bøker frå denne forfattaren.

Eg las "Det magiske landet" av Kristensen for mange år sidan, og hugsar at eg tenkte at dama har talent for å skrive. Eg har ikkje endra meining om dette etter å ha lest "Den døde i Barentsburg". Kristensen skriv lettlest og levande, og det er lett å bli fanga av handlinga i boka. For ein som ikkje har særleg god kjennskap til Svalbard så er miljøskildringane overtydande.

Likevel er det enkelte detaljar som skjemmer litt. For eksempel: kor lang tid treng ein realistisk sett på å laste fisken i to fullasta fabrikktrålarar over i ein annan båt? Truleg mykje, mykje lenger enn det som er antyda i boka. Og den russiske isbrytaren "Krasin" har fått ein liten rolle i boka. I følge Wikipedia er denne båten ca 135m lang, men hovudpersonen i boka anslår lengda på båten til å vere over 400 meter, altså på linje med dei største supertankarane som nokon gong har vært bygd. Har Kristensen blanda saman fot og meter her?

Sett bort frå eit lite knippe rariteter av denne typen er boka så langt eg kan bedømme ein godt gjennomført krimroman. Underhaldande personkarakteristikkar, og det er passe vanskeleg for lesaren å gjette korleis ting heng saman. Eg kan fort finne på å lese fleire av Svalbard-romanane hennar ved eit seinare høve.

Eg vingla fælt om kva eg skulle synest om denne boka medan eg las den. Tidvis nærmast genial, andre gangar nesten platt, ganske ofte vittig men av og til også litt for barnslig.

Fvonk er ein middelaldrande deprimert enkemann som tyngest av å ha vært innblanda i medlemsjuks for nokre år sidan, og får uventa beskjed om at ein person som viser seg å vere statsministeren Jens, og som også er utbrent og deprimert, skal flytte inn på hybel hjå han. Ikkje permanent, men som avlastning når han treng å kome seg unna tjas og mas.

Fvonk og Jens utviklar eit nært venskap over ei periode på nokre månadar. Ikkje eit A4 venskap (i den grad det finnest slike), men ein kombinasjon av felles glede over trivielle aktivitetar som kan virke barnslege og av ein nærleik og omtanke for einannan som ein kanskje oftast assosierer med ektefeller.

Fvonk er tydeleg i mental ubalanse og har mellom anna ein paranoid redsel for gravide damer. Eg greidde ikkje å slutte å lure på om leigeforholdet til statsministeren eigentleg var reelt, eller om det heile berre skjedde i hovudet til hovudpersonen. Ein annan ting eg funderte over var om Loe har hatt Elling-bøkene av Ingvar Ambjørnsen, der Elling er veldig fiksert på Gro Harlem Bruntland, i tankane. Gjeng Erlend Loe eller romanfiguren hans Fvonk litt i same sporet her?

Det referererast hyppig til reelle hendingar i norsk politikk og til reelle forhold i Jens Stoltenberg sitt liv. (Artig detalj at referansen til ein figur i Stoltenberg sin hovudoppgåve i økonomi, som i boka blir nytta som mal for skiturar i Nordmarka, er reell.) Det er fort gjort å trakke feil når ein trekker terrorangrepet 22. juli 2011, om enn indirekte og innpakka i eufemismer, inn i ei bok av såpass lettbeint karakter, men eg tykkjer Loe handterer dette greit når han først skulle la dette vere ein del av bakteppet for forteljinga.

Eg trur kanskje at den beste måten å oppsummere inntrykket mitt av boka på, er å sitere eit av Piet Hein sine mest kjende gruk:

Den som kun tar spøk for spøk
og alvor kun alvorlig
Han og hun har faktisk fattet
begge deler dårlig

Jorge Amado (1912-2001) er ein av Brasil sine mest populære forfattararar. Han var kommunist i sine unge år, og forfattarskapet i perioda 1931-1954 var til ein viss grad farga av den politiske ståstaden. Det å få bøkene sine brent av eit militærdiktatur er etter mitt syn eit heidersteikn nesten uansett, men eg er litt meir i tvil om kor stolt ein bør vere over å bli tildelt Stalins fredspris, noko Amado fekk i 1951. Dei fleste blir klokare når dei blir eldre, og utan å ta stilling til om dette gjaldt for Amado så kan ein i alle fall nemne at han meldte seg ut av kommunistpartiet i 1955.

Dona Flor e seus dois maridos (Fru Flor og hennar to ektemenn) er lagt til Salvador, hovudstaden i den brasilianske delstaten Bahia, på 1940-talet. Boka startar med at den første ektemannen, Vadinho, spelavhengig natteranglar og ein uforbederlig sjarmør, segnar om og døyr midt under karnevalet sjølv om han er berre midt i 30-årsalderen. I ein serie attersyn får lesaren vite om barndoms- og ungdomstida til Flor (eller Florípedes som ho egentlig heiter), om mora Rozilda som har ambisjonar på vegne av dei tre barna sine om å klatre i det sosiale rangsstigen, om møtet med Vadinho og korleis han vinn hjartet til Flor, og om det vanskelege samlivet med ein ranglefant og horebukk.

Enkefru Flor gifter seg etter eit par år på nytt, med Teodoro som i Rozilda sine auge er ein perfekt svigerson. Teodoro er i 40-årsalderen, farmasøyt og medeigar i eit veldrive apotek, spelar fagott i eit kammerorkester på fritida saman med eit distingvert persongalleri frå byen sin sosiale elite, og er på alle måtar ein heiderleg kar. Mykje av den siste delen av boka handlar om korleis Flor slitest mellom kjærleiken til den avlidne mannen, som ho trass eit vanskeleg samliv elskar over alt, og lojaliteten til Teodoro som ho også elskar. Ekstra vanskeleg blir det når Vadinho dukker opp på nytt ….

Det som virkelig løfter boka i mine auge er dei rike og detaljerte skildringane av byen og persongalleriet i den aktuelle tidsepoken. Amado skriv med humor og varme, og er åpenbart glad i byen og folket som bur der. Boka har eit stort persongalleri, og forteljinga er full av anekdoter om kvar av dei.

Språket er ei historie for seg. På tidspunktet boka blei skrive var Amado nyleg blitt medlem i det brasilianske litteraturakademiet, eit organ som har som oppgåve å røkte det portugisiske språket i Brasil, og det kan virke som om Amado har tatt denne oppgåva alvorleg. Boka har eit særs rikt vokabular, det blir nytta mange synonym og tidvis repetisjonar, og med unntak av dei tilfella der dei uvanlege ordvala ser ut for å ha som motiv å lage bokstavrim i setningane (eit grep eg fann svært tiltalande) så blei dette eit forstyrrande element i leseopplevinga.

Alt i alt er dette ei bok eg gjerne skulle ha sett i norsk omsetjing. Boka har halde seg i popularitet i Brasil trass i at den er gamal, og den kjem stendig i nye opplag (min utgåve er frå 1987 og den var 45. utgåva i løpet av 21 år). Boka er omsett til mange språk, mellom anna engelsk, tysk, og spansk. Det er laga film, TV-serie og teateroppsetjingar med utgangpunkt i boka.

Fulltekst til den brasilianske boka finnest her.
Filmatiseringa frå 1976 (spansk undertekst) er å finne her.

Dette skreiv eg om boka i 1996:
Hardship galore. McCourt's parents move FROM the USA TO Ireland in the thirties, how stupid can you be? Pop drinks, mom ends up a beggar, still McCourt manages to bring forth the story of his childhood without pitying himself. Honest and corageous writing, with an ironic twist now and then.

Dette skreiv eg om boka i 1997:
A state of the art pageturner. Crichton seems to know a bit about airplanes, and he gives the reader a convincing description of a fictitious passenger carrier and the search for the cause of a serious accident in the air. Technical descriptions are skillfully adjusted to a comprehensible level. The story is presented in a semi-digested form, everything is in strict chronological order and chapters rarely exceed three pages. Easy and exciting reading for all that it is worth.

Fengande og brukbart intrikat historie i middelalder-setting. Forfattaren held historia gåande langs fleire ulike trådar som med godt handverk vevast saman. Hovuddelen av historia gjeng føre seg i ein avsidesliggande del av sør-Frankrike, men fleire av historie-trådane tek lesaren med til andre delar av Frankrike og Europa, og ikkje minst til miljøet og intriger rundt pavesetet i Roma som er sentralt i boka. Detaljane i plottet blir avslørt i passe tempo, steminga er passe uhyggelig, der er passe groteske skildringar av død og tortur, og boka er passe lang. På alle måtar ei passeleg bok.

Den kanskje sterkaste grunnen til at eg ikkje triller ein 6'ar er at språk og ordval ikkje alltid bygger opp under middelalder-stemning, i det minste til min snevre og uopplyste oppfatning om kva som burde vere middelalderstemning. Snever og uopplyst ja, det var nemlig slik at eg fleire gangar reagerte på ting som var skildra i boka og tenkte "så langt kan dei ikkje ha kome på slutten av 1200-talet". Men dei gangane eg tok meg bryet med å sjekke med Wikipedia så kunne dei aktuelle skildringane forsvarast. Derfor har eg brukbar tillit til at det er historisk substans i det meste av skildringane i boka.