"Porra" tyder sperm på portugisisk, men i dagligtale blir det bruka omlag som "drit" på norsk, som i "eg forstår ikkje ein drit". Derfor klarte eg ikkje å halde meg frå å lage litt moro ut av tittelen då eg hadde bestemt meg for å kjøpe boka i Brasil. Scena er ein respektabel bokhandel, med ei vakker, ung og velkledd eksepeditrise som kjem meg smilande i møte og lurer på om ho kan hjelpe med noko,
- Sel de drit ("porra") her, spør eg
Smilet blir ein anelse usikkert, og ho spør om eg kan gjenta
- Eg er på utkik etter drit, og eg tenkte de kanskje hadde det her
Dama ser seg rådvill rundt, og ein mannleg kollega som anar at ein vanskeleg situasjon er i emning kjem diskret til unnsetning
- Hei, kanskje du kan hjelpe, eg vil kjøpe drit
Mannen fekk ein lett raudfarge i kinna og trekte pusten djupt. Eg var egentlig klar for å dra spøken eit lite hakk lenger, men svogeren min som var med på handleturen meinte det var nok og før ekspeditøren rakk å seie noko skaut han inn:
- Han er på jakt etter boka med tittelen "drit"
Det var ein ubetaleleg augneblink, nesten verdig ei MasterCard-reklame, då ansiktsuttrykka til dei to ekspeditørane skifta frå indignasjon via overrasking og deretter lettelse som tilslutt enda i ein gapskratt. Herlig.

Men så til sjølve boka. Bakteppet for forteljinga er rave-miljøet i Rio de Janeiro på tidleg 2000-tal, med utagerende festing, lav terskel for valdsbruk og lemfeldig omgang med rusmiddel. I boka fylgjer vi tre personar gjennom nokre dagar. Caco er ein kynisk dritsekk, arkitekt, homofil, og brukar dagane til å hente seg inn att etter festinga natta før. André vankar i ein gjeng som dyrkar kroppsbygging om dagen og morar seg med å banke opp tilfeldige offer på byen om natta. Felix er doplangar, full av piercing og tatoveringar, og er plaga av at det har gått infeksjon i den nyaste piercingen i panna.

Kvar av karakterane må av ulike grunnar flykte frå byen for nokre dagar, og ved ei tilfeldigheit oppsøker både André og Felix, som ikkje kjenner einannan (sjølv om André vagt meiner å hugse å ha vært med på å banke opp Felix ved eit tidlegare høve) Caco for å få hjelp til å kome seg unna, og Caco tek dei med til ferieboligen til ei venninne der dei kan halde seg i skjul til ting har roa seg. Men med tre såpass ulike personligheiter, og der alle tre tenker berre på seg sjølve, er det dømt til å skjere seg. Alle tre har undervegs i forteljinga eit ynskje om å endre livet sitt til det betre, men ingen av dei klarer å bryte ut av sirkelen dei er inne i. Vel, ein av personane gjer forsåvidt det, men på ein lite konstruktiv måte.

Boka er forholdsvis lettlest, ikkje skræmande lang, der er ein del slanguttrykk men dei fleste av desse blir forklarte i ei eiga "ravemiljøslang-ordliste" bakerst i boka så det er ikkje noko problem. For ein som ikkje har portugisisk som morsmål er det absolutt overkomeleg å lese igjennom denne. Underhaldande er den også. Men den manglar litt på å vere stor litteratur.

Etter å tilfeldigvis ha kome over novellesamlinga "Offa" frå 2008 tidlegare i år har eg gått og trippa og venta på denne romanen som kom i haust. Og den friske, vittige forteljarstilen frå novellesamlinga er til å kjenne att i "Sommar i Thereses Gate". Det er berre eitt problem; etter å ha kome drøyt halvvegs i boka innser eg at den er blotta for handling som engasjerer. På ein måte kan ein kanskje hevde at dette faktumet gjenspeglar livet til hovudpersonen i boka og derfor er naudsynt, men frå ein forfattar som på sin eigen internettside (http://www.ronniemaglarsen.no/) forklarer bakgrunnen for karriera med ein lovnad om at han aldri meir skal kjede seg burde det vere lov å håpe på ein innsats for at lesarane hans heller ikkje skal gjere det.

Sånn. Nok surmuling. Der er ein del bra også. Boka har eige lydspor, det er jo eit friskt og spanande tiltak. Men det eg hugsar best frå boka er eit knippe ordspel i toppklasse, som burde bli allemannseige på linje med "guten som ikkje kunne sykle for faren sat i styret" i mangel av betre eksempel.

Min favoritt frå boka:
"Om alt håp er ute, er det viktig å ikkje vere inne."
Håper forfattaren ikkje har brukt opp alle ordspela enno, men har spart nokre til neste bok. Eg kjem sikkert til å lese den også.

Det er ei gripande historie som blir fortalt i denne boka, og det at den i stor grad er basert på hendingar i forfattaren si eiga familie gjer det vanskelig å ikkje bli rørt. Det er modig å vere såpass utleverande om eigen bakgrunn i bokform, og det har også truleg vært ein god porsjon eigenterapi i å skrive romanen.

Det er gjort eit par litterære grep som fungerer svært godt, spesielt innledningsvis. Kapitla vekslar mellom notid og fortid, og der hovudpersonen "Tor" er forteljar i notid medan folk som har kjent bestefaren "Bår" er forteljarar i fortid. For å understreke skilnaden forel "Tor" på bokmål medan dei andre fortel på nynorsk. Artig.

Når det er sagt, så er forteljarstilen noko ukonsistent. Innimellom er det flotte, detaljrike skildringar som dreg lesaren rett inn i atmosfæra for handlinga medan det andre stadar blir litt for flatt og enkelt, eg greip meg sjølv i å tenke "skulestil" i enkelte passasjar. Enkelte ordval i forteljarsekvensane frå fortida bryt også av og til med stemninga.Teksta kunne ha stått seg på ei runde med gjennomarbeiding på desse punkta, det ville ha plussa på eit auge på terningkastet for min del. Men med tanke på bakgrunnen for at boka blei gitt ut er det neppe tanken på terningkast som har vært viktig for fortattaren.

Den viktigaste grunnen til at eg kjøpte denne boka var at den kosta berre 25 kroner i restekassa til den lokale bokhandelen. I tillegg var åpninga i boka ganske frisk;

"Da jeg var elleve år, knuste jeg sparegrisen og dro på horestrøket".

Oppveksten i Paris på 60-talet var nok ein del ulik den på ei vestlandsbygd skal ein døme etter denne innleiinga. Men til trass for den friske starten greidde eg ikkje å la meg begeistre av boka. Det er jo ei ganske kort bok, berre 84 sider. I tillegg er sidene ganske små, det er nytta ganske stor font, og det er godt med luft mellom linjene. Dermed blir det ikkje plass til å fortelje så mykje, og eg sit att med kjensla av å vere snytt for store delar av ei potensiell interessant forteljing. Eksempelvis, frå skildringa av ei bilreise frå Paris til Tyrkia:

"Er det fattig her, monsieur Ibrahim?"
"Ja, nå er vi i Albania"
"Og nå?"
"Stans bilen. Kjenner du det? Det dufter lykke, vi er i Hellas"
(dette vart skrive lenge før den økonomiske krisa ...)

og slik hoppar handlinga framover med minimal substans.

Det er mulig at boka er skriven for å vekke lesaren sin nyskjerrigheit omkring sufismen, ei trusretning innan islam. Men formmessig ligg dei åndelege dryppa, om ein kan kalle det for det, for tett opp til Alkymisten av Paulo Coelho til at ein kan ta det seriøst.