Bokelskere.no

Det gjeng litt treigt rundt av og til, eg forstod ikkje kva Småsporven hadde med saken å gjere før eg googla litt og fann ut at det er frå Haugtussa. Vi lærte jo denne sangen i barneskulen, men opphavet var ukjent for meg. Fantastisk. Skal tru kva andre overraskingar ein har i vente ved å gi seg i kast med dette diktverket.

Apropos Småsporven, her er ein versjon med The Deep River Boys, genialt!

Apropos musikk, Grieg har tonesett enkelte av dikta. Sjekk her. Ikkje heilt min musikksmak dette, men kanskje det fell i smak hjå andre?

Beundringsverdig. Vi hadde nøyaktig same deal på vårt lokale bibilotek for nokre veker sidan, og eg raska med meg 17. Men eg skal lese alle saman. Æresord.

Så bra at du set fokus på dette. Sidan eg er så heldig å ikkje ha nærkontakt med denne sjukdomen så høyrer eg nok til dei som treng meir opplysning. Boktipset er notert.

Skriv ei bok til då, vel! Foreslår at du kaller den neste boka di for "Panserhjerte".

Boka handlar om hunden Buck, som er ein blanding at St.Bernhardshund og skotsk fårehund, og som har tilhald i ein overklasseheim i California. Han blir bortført av ein uærleg tenar i huset og seld, og ender opp som sledehund i Alaska under Klondike-gullrushet. Til slutt ender han opp med å slå seg i lag med ein ulvestamme i området.

Boka blir fortalt frå hunden sitt perspektiv, og på ein meisterleg måte. For ein som ikkje har større kjennskap til hundar og sledekøyring så virker det som om London har svært inngåande kjennskap til temaet. Alt frå hundeadferd, som t.d. korleis hundane etablerer rangordning seg imellom, og til detaljar omkring handtering av sledar, selety og andre hjelpemiddel. Veldig bra.

Skal ein trekke fram to forhold eg finn mindre overtydande er det (1) kor raskt hundane lækjast etter skader dei får i slåsskampar og andre dramatiske hendingar, og (2) korleis Buck får syner frå livet til forfedrene sine, dei første hundane som blei temde av menneske, for tusenvis av år sidan.

Sett bort frå dette, er boka ei av dei mest strålande dyre- og naturskildringar eg har lest. Eller høyrt. Eg høyrde nemleg denne som lydbok på Ordflyt. Kim Haugen var opplesar, og gjorde ein strålande jobb med det.

Eg var innom sida til Nasjonalbiblioteket i eit anna ærend, då eg kom over denne kunngjeringa om eit seminar onsdag 14. mai i høve Fløgstad sin 70-årsdag.

Sidan eg bur langt unna Oslo er det nok ikkje aktuelt å reise. Men skulle nokon av dei øvrige bokelskarane finne vegen dit skulle det vært moro om nokon kunne gi ein liten stemningsrapport. For ikkje å snakke om kva som blir kåra til den mest fløgstadianske setninga.

Ja, katten og eg vi ser kvar vår veg
Eg ned i boka og katten mot skogen
Han spring for å jakte i lange steg
Held villdyra unna så eg får fred
Til å lese Den andre Jungelboken

Håper det er midlertidig!

Eg har leita litt etter pris. Den beste prisen blant nettbutikkane eg har funne er hjå Ark.no, innbunde utgåve til 200,-, og fri frakt (Ark annonserer med fri frakt på ordrer over kr 199,-). Men så oppdaga eg under søket at bokklubben har gitt ut ei jubileumsutgåve med illustrasjonar av Håkon Bleken. Den ser dessverre ikkje ut til å vere i sal, men eg fann eit brukt-eksemplar på bokloftet.no som eg bestilte. Skulle det vere fleire som er interesserte så finnest det også nokre eksemplar på http://www.antikvariat.net/. God bokjakt!

I den ytre handlinga malar Saramago ut eit skræmande scenario om kva som kan skje dersom eit heilt samfunn blir råka av ein smittsam tilstand som gjer alle blinde. Det startar med ein bilist som mister synet medan han stend i eit lyskryss, lækjaren som undersøker han dagen etter blir også blind, deretter andre pasientar som var på lækjarkontoret same dagen, og så ballar det på seg.

Myndigheitene prøver å få kontroll på situasjonen ved å internere dei blinde i eit nedlagt mentalsjukehus. Forfattaren gjer ein kjempeprestasjon når han skildrar dei håplause forholda som utviklar seg når stadig fleire ny-blinde blir stua saman og overlatne til seg sjølve i denne bygninga. Lesaren blir sugd inn i den fortvila situasjonen. Det sparast ikkje på detaljar om vanskane med å halde dei sanitære forholda under kontroll, ein kan nærmast kjenne møkka på fingrane når ein blar seg igjennom dei mest horrible passasjane.

Like ille som dei sanitære forholda er samanbrotet av lov og orden i institusjonen. Det er forstemmende å få innblikk i kva for mekanismer som kan tre i kraft i eit slikt mikrosamfunn når medkjensla for medmenneska pulveriserast i kampen om ressursar, og den som har makta tek seg til rette på uhyrleg vis. Det er lett å lese denne delen av boka som eit bilete på verdssamfunnet, der dei med makt og kontroll kan ture fram på bekostning av mindre ressurssterke grupper.

Språket til Saramago er forholdsvis særprega. Det blir nytta ein presis og tidvis nærmast akademisk tone, men likevel med mange eufemismer, bilete, og poetiske vendingar. Det mest slåande ved stilen er likevel teiknsetjinga. Saramago nyttar komma der det skal vere komma, men også dei fleste stadar der det skal vere punktum. Etter slike «punktum-komma» kjem det ein stor forbokstav i neste ord, slik at når ein først har vent seg til denne stilen så gjeng det trass alt greit å halde orden på dei sidelange setningane. Effekten av dette er at dialogane blir ein kompakt, samanhengande flyt av informasjon. Eg likte det.

Dette er den første boka eg les av Saramago. Det blir nok fleire med tida.

Det er mulig eg er i overkant naiv og uvitande, men min utgåve av Peer Gynt er på 169 sider inkludert etterord og notar, sjølve stykket er ferdig på side 144. Med mindre ein går inn for å analysere kvar setning i boka så bør det jo gå an å lese igjennom dette på eit beskjedent antal veker.

Sovjet på 1920-talet. Myndigheitene har bestemt at Gud ikkje eksisterer, så Satan dukker opp for å lage litt ståhei i Moskva. Han kjem i form av ein utanlandsk tryllekunstnar, og har med seg eit lite knippe hjelparar. Han sørger for å bli satt opp med eit show i eit stort teater i byen og gjer stor suksess, men det blir snart klart at det ikkje er Satan som underheld moskovittane, men snarare Satan som let seg underhalde av dei. Mykje av moroa består i å kle av moskovittane, bokstavleg i eit tilfelle, men også ved å gjere narr av byråkrati, grådigheit, hovmod og andre mennesklege veikskapar.

I ei parallell historie får ein historia om Jesu korsfesting, sett frå Pontius Pilatus sin ståstad. Historia skil seg ein del frå dei versjonane ein finn i Det nye testamentet. Denne skilnaden blir understreka av at nama på personar og stadar skil seg frå namna som blir nytta i evangelia (Jersjalaim i staden for Jerusalem, Jesjua Ha-Notsri i staden for Jesus frå Nasaret, etc.) Historia dveler ved Pontius Pilatus sine samvitskvaler over å ha dømt Jesjua til døden.

Mesteren, ein forfattarspire i Moskva, er den som har skrive denne historia om Pontius Pilatus, for så å havne på sinnsjukehus. Margarita, kjæresten hans, gjeng med på å utføre eit oppdrag for Satan, slik at Mesteren kan sleppe fri.

Det er ikkje småtteri av utrulege scener som utspelar seg i boka. Skal ein ha full glede av den må ein truleg anten vere godt over middels lærd, eller så må ein berre gi slepp på alle invendingar om at «dette gjeng då ikkje an» og berre bli med på reisa. Kanskje begge deler. For min del må eg innrømme at det til tider blei litt for mykje surrealisme. Men kjedelig? Nei, det var den ikkje.

Eg las denne boka som felleslesing i Kjell k sin lesesirkel i april 2014. Som alltid er det ekstra inspirerende å gi seg i kast med litt krevende bøker saman med andre.

Ei nærmast fabulerende forteljing om hendingar i Värmland i Sverige på første halvdelen av 1800-talet. Hovudpersonen Gösta Berling er ein ung prest som blir avsatt på grunn av alkoholproblem. Han blir tatt inn som «kavaler» på godset Ekeby. Kavalerane ei gruppe fargerike og stort sett eldre menn, pensjonerte offiserer og fattige adelsmenn, som vier resten av leveåra sine sitt til eit slags bohem-liv på landsbygda. Gjennom ein serie anekdote-prega historier, stort sett med ein viss kronologi, fyl ein livet til Gösta og dei andre kavalerane i eit års tid.

Der er mange kostelege historier, andre er underfundige, og atter andre er vakre og nostalgiske. Gösta har eit visst drag på damene, og mange av historiene handlar om tildragelser med lokale skjønnheiter i det øvre samfunnslaget. Ein annan fellesnevner for mange av historiene er korleis kavalerane trår til for å hjelpe seg sjølve eller andre ut av vanskelege situasjonar. Favoritten min i så måte er kanskje historia om då dei leverte jern frå Ekeby.

Selma Lagerlöf er ein meister i å skildre natur og stemningar. Det er heimtraktene sine ho skildrar, og det med ein god porsjon kjærleik. Ho er også flink til å få fram motstridande karaktertrekk hjå dei enkelte i persongalleriet sitt. Når eg likevel ikkje trillar høgare terningkast enn 4 er det mest fordi eg har litt vanskeleg for å få grep på desse kavalerane. Kanskje ikkje kavalerane i og for seg, men settinga med at dei har fått tilhald på ein herregard og attpåtil får kontroll over den i ei periode.

Eg spekulerer litt på om ramma for forteljinga er basert på legendene om Arthur og riddarane av det runde bord. Eg har ikkje lest nokon av desse legendene og veit i det heile svært lite om dei, men det skulle vært interessant om nokon med meir kunnskap om temaet kunne ha uttalt seg om dette har noko for seg, eller om det berre er sprøyt.

Eg høyrde denne som lydbok i Ordflyt, med Kari Hepsø som opplesar.

Og mange bokelskarar hugsar nok at Venus frå dette maleriet også pryder omslaget til Jan Wise sin Kvinnen som kledte seg naken for sin elskede, ei bok eg ikkje har lest enno men som stend høgt oppe på "må ha"-lista.