Bokelskere.no

Takk. Eg møtte forfattaren av m.a. Drømmen om Roma og Roma - fine bøker å ha med nedover (ja, bagasjen blir tung på den måten ...).

Det var bra.Ikke ofte jeg legger fra meg fra meg en bok, men har vel hendt to -tre ganger. Gleder meg til å starte opp med den snart..

En firer var ikke sterkt. Den står på tur til å bli lest,men du får den til å høres litt kjedelig ut. Leste Mengele Zoo og den fikk en 6 av meg og. Hadde og tenkt å lese Afrodites basseng etterpå.

Simen Ekerns Roma. Nye fascister, røde terrorister og drømmen om det søte liv er ei god bok, stort sett. Forfattaren skriv relativt fritt og sjølvstendig; starten er livleg og lovar godt: Brått står lesaren overfor ei skildring av romerske innmatsspesialitetar. Så følgjer den romerske etterkrigshistoria med mord og lysskye handlingar i nærlys, spennande som ein kriminalroman, i alle fall ein god ein, og dei er det få av.

Språkleg er det likevel litt å utsetje på boka: Forfattaren bruker verbet knuse intransitivt og transitivt nesten på same side (s. 27), men det er nå ennå berre transitivt, da – heldigvis, seier min generasjon av filologar med hovudfag i nordisk språk og litteratur. Her tåler vi inga språkhistorisk utvikling. Av og til følgjer han kommareglar som høyrer engelsk og romanske språk til, noko som eg trur kan ha samanheng med at han ofte bruker andrehandskjelder som han omset. Jo, det er mange eksempel på dette (dessutan: i norsk arbeidarrørsle seier vi heller proletarisk enn proletær).

Men Ekern – han skal vere journalist i ei avis som eg ikkje les lenger – tek sin monn igjen når det gjeld munnlege fyrstehandskjelder: Han har intervjua eit svært så representativt utval av folk som i sum utgjer Roma dei siste tiåra, m.a. Giulio Andreotti. Slett ikkje verst! Andre samtalepartnarar representerer både «raude» brigadar og nyfascistar – og ein kommmunistisk frisør som blir overtydd om at den førre paven utretta mirakel. Og mange fleire. Dette – alle intervjua, altså, ikkje berre mirakelet – er utvilsamt styrken ved boka. Men: «Santo Subito!», som folk ropte da dei kravde at Johannes Paul II – eg har stått tett ved han ein gong han vart boren opp midtskipet i Peterskyrkja – skulle erklærast som helgen straks etter at han var daud – tyder ikkje, nei på ingen måte, «helgen med en gang», som Ekern skriv, men «helgen med én gang», og det er to forskjellige ting. Heller ikkje kan ein bruke fleirtalspronomenet de om Vatikanet, som jo er eintall.

Tilfellet ville forresten at eg nettopp hadde lagt frå meg Pier Paolo Pasolinis Poesie, som eg hadde kjøpt og dukka ned i på jernbanestasjonen i Napoli, og der eg hadde vorte gripen av dei strofane som begynner med «Povere come un gatto al Colloseo», tok fram Ekerns bok – og fann att nettopp desse linjene i Ekerns eiga gjendikting (s. 59). Ikkje så rart, kanskje, for Ekern gjer heilt rett i å trekkje fram Pasolini som eit typisk uttrykk for sider ved Roma i etterkrigstida. Og eg liker godt at forfattaren deler mi eiga oppfatning av bakgrunnen for mordet på Aldo Moro: Moro, den kloke kristelegdemokratiske leiaren, hadde skjønt ar det ikkje var nokon veg utanom eit historisk kompromiss med Partito Comunista Italiano for å få landet ut av krisa. Og derfor måtte han ryddast av vegen. For eit land!

Interessant er at Ekern, utan drøfting, bruker omgrepet borgerkrig om situasjonen under andre verdskrigen (s. 214), mens Göran Hägg, derimot, i Mussolini – en studie i makt – trekkjer fram at borgarkrig er ei ny nemning i Roma: «For en utenforstående er det nesten like merkelig som at man skulle ha begynt å sette merkelappen borgerkrig på den norske motstandskampen mot tyskerne og Quisling» (s. 363). Eg merker meg desutan at Ekern trekkjer fram dei italienske nyfascistane si interesse for Irland – og irsk nasjonalisme og irsk kyrkjehistorie (s. 221). Det same har eg lagt merke til hos folk som deler synspunkt til denne rørsla.

Alt i alt er dette svært nyttig og innsiktsfull lesing for alle som er intereserte i Italia, og særleg Roma. Eg sit likevel att med ei innvending: Alt er fint lagt opp, framstillinga er logisk, det er ikkje dét, men det manglar ein syntese, ei overordna tolking; det manglar ord på det som er etterkrigsbyen Roma. Jo, eg ser dei gode tilløpa på slutten, men dei er ikkje nok, tenkjer eg - litt for overflatisk blir det, faktisk - der eg avsluttar boka over eit glas vin på Piazza della Rotonda. Ved nabobordet sit ein av forfattarane til ei anna bok om den evige byen, Tre muntre herrer i Roma. Han drikk raudt; eg har kvitt i glaset. Vi har ein felles kjenning, og vi har møttest før, så vi kan prate. «Du tolkar denne byen på ein heilt annan måte,» seier eg – «grundigare, djupare». Han gløttar opp. «Takk,» seier han og bukkar. Jo, eg kan stå for den vurderinga der.

Og takk til dei tre muntre herrane - eg tala ved ein av dei på Piazza della Rotonda sist onsdag - for å ha opplyst meg om restauranten Le cave di Sant’Ignazio, på Piazza di Sant'Ignazio, sjølvsagt, som namnet seier - ein oase ved kyrkja som er vigd til Ignancio de Loyola: stille, fredeleg, med koselege servitørar og god mat. Dette vart stamrestauranten! Buon appetito!

Eg betalte full (bokklubb)pris for boka, og eg er likevel fornøgd. Denne boka har vore flylektyre til og frå Italia på to turar i år. Her såg eg, som sitert tidlegare, at den italienske diktatoren hadde sterke litterære interesser; han var vel ein intelligent kar på mange måtar – lese Ibsen gjorde han òg, og han kalla ei av døtrene Edda, etter Hedda Gabler, og ei anna Edvige, kanskje etter Hedvig? Ja, slikt tek Hägg med og gir koloritt til denne spesielle statsleiaren, som opererte saman med Adolf Hitler, men som likevel var forskjellig frå han (noko ikkje minst illustrasjonane i biografien viser).

Hägg har mykje å lære bort av italiensk historie rundt førre hundreårssiftet, eit område som er meir innvikla og brokete enn familieforholda til Oliver Twist hos Charles Dickens. Han går hardt ut, og det kan sjå ut til å vere med god grunn, mot andre historikarar, som han meiner overser både det eine og det andre av viktige sider ved italiensk historie og Mussolinis liv. Særleg interessant blir det når han viser kor oppglødd Winston Churchill var over framgangen til diktatoren (ikkje så rart, kanskje, når vi tenkjer på kven dei meinte var hovudfienden).

Det er rart å lese om at Mussolini den 25. oktober 1936 «talte til et jublende folkehav i Imola», nettopp den eine av dei to byane eg hadde med boka til i år. Og det er nyttig å sjå kor aktuell Hägg er når han kritiserer britisk og amerikansk framferd mot den italienske befolkninga (sjå sitatet nedanfor) ...

Eg har vore i Roma. Kvar ettermiddag, bortsett frå den dagen vi var i Napoli, sat eg på Tempio Bar ved Pantheon og las i Egil Kraggeruds Med dikterne i Augustus’ Roma. Ja, og så drakk eg litt vin til. Snakk om luksus! Dette er ei bok der forfattaren viser korleis ei rekkje av diktarane som var aktive under keisar Augustus behandlar byen over alle byar, caput mundi: Roma. Perioden er frå 44 f.Kr. til 14 e.Kr., og i 21 – unnskyld: XXI – kapittel møter vi Vergil, Horats og Ovid, men òg Catull, Livius, Lucrets, Sveton og Properts, og enda nokre til. Mest Vergil, sjølvsagt, men kapitteltitlar som «Horats på Sacra via» (eg hadde Horats’ satire I.9 som pensum til førebuande prøve i latin i 1973; eg passa på å ta denne eksamenen før han vart avskaffa), «Ara Pacis: ‘Italia' og Vergils Georgica» (alltid når eg er i Roma, bur vi nokre få hundre meter frå Ara pacis) og «Med Ovid på Forum Romanum» viser spennvidda i utvalet.

Kraggerud er grundig, og han hjelper lesaren til å oppleve antikkens Roma i eit litterært og religionsvitskapleg perspektiv. Dessverre er stilen hans ofte abrupt, men elles gir boka mange store opplevingar og horisontutvidingar. Når eg sit der på Piazza Rotonda og les Kraggeruds framstilling av Roma-motiv hos dei romerske diktarane, blir skiljet mellom fortid og nåtid oppheva, og eg blir del av det stoffet som eg les om ...

Eg står forresten oppført i «Tabula Gratulatoria» i boka (gratulatoria skal vere med liten g), for eg ville vere med på å gratulere forfattaren med syttiårsdagen, heldig som eg er som for nokre år sidan reise i det nordaustlege Hellas med den reale, hyggelege og kunnskapsrike Kraggerud i reisefølgjet. Seinare fekk eg ei handskriven helsing i boka. No kunne eg endeleg ta henne fram.

Sol over piazzaen, utsikt til Pantheon, vin i glaset og romersk litteratur på bordet: Lykke!

Ja,det visste jeg. Bare rettet på Marie sin måte og skrive Bram Stoker på: Bran Stocker....Synes at forfatternavn skal skrives riktig..

Bram Stoker var det vel ??

Sterk historie.Tildels selvopplevd av Guillou mener jeg å ha hørt/lest.Noen år siden jeg leste den,men den sitter fast i minnet.Filmen har jeg sett to ganger. Har lest alle om Hamilton, og noen av dem kan være litt tunge i starten,men de går seg til.Noen sterke storyer der. Håper på ny film med Persbrandt nå,han har lagt seg i trening....

Hadde tenkt å starte opp lesing av Mehlums bøker, men nå har jeg lest en del litt svake kritikker av hans bøker,så ser ut til at han blir liggende på hylla en stund til. Tror nok at jeg starter på Burke sine bøker.Der har jeg sett at dere har noen gode kritikker.

Har saa vidt starta. Skriv dette fraa Roma og blir forsinka ei veke.

Ja, tida kjem fort her oppe, nord for La Mancha. I det siste har eg måtta konsentrere meg om å planleggje og vurdere arbeid av skribentar som er langt yngre enn Cervantes da han skreiv Don Quijote og som regel med mindre fantasi enn den skarpsindige adelsmannen. Men eg har på ein måte i praksis følgt opp den teorien om litteratur som vår helt så ivrig diskuterer – ved å møte éin spanskspråkleg forfattar (Mario Vargas Llosa) og to norskspråklege (Dag Solstad og Levi Henriksen), og alle tre har eg veksla ord med og fått namnetrekket til i bøker dei har skrive. I tillegg har eg vore på teater med ein del av dei unge skribentane som eg nemnt fyrst og sett ei moderne oppsetjing av Jeppe paa Bierget. Mye litteratur, altså, men få timar att til å lese og gruble over kapitla XV–XVII.

Men det vart eit hyggeleg gjensyn med don Quijote og Løvreriddaren; eg har lese eit utdrag frå kap. XVII med elevar tidlegare og dramatisert det med stort hell (særleg det med hjelmen), og bruken av Don Quijote og annan spanskspråkleg litteratur i skolen har eg til og med hatt eit foredrag om – som eg skulle ha vist dykk adressa til berre det kunne bli publisert. Det vil med tid og stunder komme under «Actas» i « III Congreso, Tromsø-2010. Entrar - Actas» på denne sida til den norske spansklærarforeininga.

Noko av det mest fascinerande ved denne bolken er utsegna «Todo puede» ser, som òg er tittelen på foredraget. «Alt er mogleg,» seier don Quijote her, og dette vel eg å tolke som renessansemenneskets tru på kva mennesket kan utrette, i slekt med lovprisinga av mennesket i Hamlet (skal finne referansen seinare). Men dette er store ting!

Don Quijote er framleis skråsikker på trolldommens dominerande rolle i den historiske utviklinga og nektar å tru at det var naboen som skjulte seg bak motstandaren i kap. XIV. Så møter han don Diego, bokelskar, han òg, som vi, som har eit meir realistisk syn på riddarromanane enn vår mann.

Ja, det var dette med lesing: Sonen – don Lorenzo – til don Diego er altså student, og driv, heldiggrisen, med latin og gresk, språk som eg har måtta lære meg sjølv (men har eit semester med førebuande prøve i latin, men då var eg alt godt i gang med Caesar og Cicero), for eg var redd for ikkje å få arbeid med slike fag. I ettertid har forholda vorte likare, men blir nok aldri som på don Lorenzos tid, nei.

Dei to verselinjene fyrst i kap. XVIII, seier LAM, er frå «Soneto X» av Garcilas de la Vega, som jo har vorte sitert tidlegare. Don Lorenzo diktar sjølv, seier han, og LAM forklarer at den Glosa som følgjer etterpå, er omtalt i I.16, men dette har eg ikkje sjekka.

Sonetten alluderer til den gamle historia om Piramus og Thisbe, som er kjend frå Ovids Metamorphoses («IV, vss 55 y ss.», seier LAM), som legg til at også den spanske barokkforfattaren Góngora har dikta om dette paret – ikkje berre Shakespeare, altså).

Ja, her ser vi fornuft og galskap «vandre tilhobe»! Artig og interessant!

Snart går flyet til Roma, og eg har berre med italiensk litteratur til flyet og avslappande stunder i byen over alle byar, t.o.m. Granada. Annelingua håper, ser eg, at eg vil kunne uoppklare noko, men det lyt vente. Eg håper likevel på å nå att Rocinante og eselet i ein motbakke saman med medlesarane om ikkje så altfor lenge. God lesing! «¡Todo puede ser!»

Sikkert klokt val. Men for meg var stemninga og gjensynet med det som vart framstilt som Colombia (var der i 1987) viktig. Så det vart ei god oppleving å sjå filmem. Profesjonelle filmfolk bør nok styre unna, ja.