Bokelskere.no

Dette må vere fjorårets vakraste diktsamlingsframside! Også inni er dette ei fin bok, med dikt av kjærleik til og i sorg over hunden Nana, som diktsamlingas eg kjøper, men som seinare vert overkøyrd av ein bil.

"Jeg skriver om et vesen på fire bein // fordi det la seg mellom føtene mine / og slikket dem reine, lik - jeg kan ikke dy meg /
- en disippel, på tross av, /
eller på grunn av, mitt skitne hjerte" skriv han i eitt av dikta.

For ei fin framside! For meg har det litt å seie, sjølv om det eg finn på innsida sjølvsagt er viktigast. I Mjøsa rundt med mor får eg i pose og sekk: Denne er fin både utanpå og inni.

Bjørn Hatterud, kulturskribent, kunstkritikar, kurator og musikar opprinneleg frå Veldre i Ringsaker, tek med mor si biltur, ein dagstur rundt Noregs største innsjø Mjøsa. Boka er meir enn ei reiseskildring. Ho har ein undertittel: Ei livsreise. Lesaren får gjennom boka reise i historia om Bjørn Hatterud sjølv, om klassereise, funksjonshemming, homofili og utanforskap. Reisa rundt Mjøsa vert også ei historisk reise, i kulturhistorie, i familiehistorie, i historia til husmenn og hierarki, i bygdehistorie. Alt er fortalt på ein enkel måte, innimellom sårt, innimellom humoristisk, ofte ingen av delene, bare nøytralt forteljande. Gjennom heile boka får du godt språk, og interessant, sterk og viktig lesnad, og alt etter kven du er, kor du har vakse opp, kva du gjer i livet og kor du har valt å busetje deg, er noko til gjenkjenning og noko til ny lærdom.

Korleis ville du ha levd livet ditt om du (trudde at du) visste sikkert når du skulle dø? Ville du gjort andre val enn du ville gjort om du ikkje visste? Desse er spørsmåla De udødelige av Chloe Benjamin tek for seg.

Fire unge søsken, den yngste sju og den eldste tretten, finn i 1969 ut at ei kvinne som har ry på seg for å kunne spå dødsdatoen til folk har flytta inn i nabolaget. Daniel på elleve tykkjer det høyrest så spennande ut at han vil oppsøke kvinna. Han får søskena sine med seg, og i motsetnad til det Varya på tretten år trur, sidan ho får beskjed om at ho vil leve til ho vert 88, vert alle fire førespegla heilt ulike dødsdatoar, og heilt ulike lengder på livet.

I romanen har kvar av søskena fått ein lang bolk kvar, og kvar bolk er delt inn i ikkje altfor lange kapittel. Dette, saman med eit godt språk og ei spennande historie, dreg lesinga framover. Dette er ikkje ein roman du bruker lang tid på å lese, trass dei 379 sidene og litt (for?) lita skrift.

Denne er ein skikkeleg fin roman!

Som kjent tykkjer eg det er forfriskande å lese ei ungdomsbok i ny og ne, sjølv om eg ikkje kan seiast å vere i målgruppa. Denne gongen vart det Hjertet er en knyttneve av Ingrid Ovedie Volden. Foreldre som gjer ukloke val som går ut over ungane, einsemd, utanforskap, gryande forelsking og kjærleik er nokre av ingrediensane. Hovudpersonane er Oliver og Aline, to usikre, men modige ungdommar. Perspektivet vekslar mellom dei gjennom heile romanen.

Og kven er eigentleg målgruppa? 12-13-åringar, kanskje, men eg ville likt å lese boka både då eg var 10 og då eg var 15. Og med fare for å vise for all verda at eg ikkje har sjølvinnsikt på kven eg var som 20-åring, vil eg seie at denne trur eg at eg hadde likt uansett når i livet eg hadde lese henne.

Inspirerande og interessant om ein metode for å få planter og lys til å forbetre innemiljø og - klima i eigen heim og på arbeidsplassen.

Sterk, godt skriven og hjarteskjerande innsiderapport om korleis det kan vere å ha anoreksi, og om livet som innlagt på psykiatrisk sjukehus på godt og vondt. Ingeborg Senneset skriv godt, sterkt og viktig. Boka er ei av dei som burde vere obligatorisk lesnad for dei som jobbar i helsevesenet, men også vi andre som på ulike måtar jobbar med menneske har noko å lære her. Å ha hjartet med seg på jobb og prøve å sjå og verkeleg lytte til mennesket framfor deg kan vere stikkord. Tusen takk, Ingeborg Senneset, for at du skreiv denne!

Kva kan eg skrive for å få deg til å lese denne? For å få deg til å putte i veska (eller indrelomma for den del, boka er korkje stor eller tung)? Camara Lundestad Joof skriv om rasisme, og om å oppleve det igjen og igjen. I Noreg. Ho snakkar om det heile tida, seier ho. Det er på tide at vi andre òg snakkar om det. Om ikkje heile tida, så i alle fall vesentleg oftare enn vi gjer no. Det skal ikkje mykje til. Det første vi kan gjere er å lese denne boka, og tru på det som står der. Kanskje skamme oss litt for gonger vi heller ikkje har teke ordet for å forsvare nokon når vi burde. Les! Denne er viktig!

Denne! Har du allergi, eksem eller tørr hud? Har du barn som har slike plager, eller er gravid og har allergi i familien? Anbefaler deg sterkt å lese Bente Krane Nvenshagen si bok Sannheten om allergi og eksem som kom ut på J. M. Stenersen forlag i år. Ei stor aha-oppleving av ei bok. Eg som så å seie ikkje kjøper bøker, sidan eg jobbar midt i snopeskåla, var på bokhandelen og kjøpte denne i dag, sjølv om eg hadde lånt henne på biblioteket og lese henne ut.

Lettlesen, interessant, lærerik og til dels humoristisk. Passar for deg som har, eller bur i lag med ein som har, penis.

Anbefaler desse to: Brev til en datter. Alt du bør vite fordi du er jente frå 2018 og Brev til en sønn. 5 fortellinger for livet frå 2020. Kristin M. Hauge har intervjua fem personar, og folk rundt dei fem til kvar av bøkene. Begge bøkene er forma som brev, den første til dottera hennar, og den andre til sonen. Til sist i kvar av bøkene kjem gode råd til ei dotter og til ein son. Dette har blitt til kloke, varme og nyttige bøker, som gav både gjenkjenning og augeopnande leseopplevingar. I tillegg til å lesast som fine portrett av ti interessante menneske, kan boka brukast som grunnlag for gode samtalar med ungdommane våre, men òg til bevisstgjering av oss sjølv. Denne første tykkjer eg er den sterkaste av dei to brev-bøkene. Er det fordi eg er kvinne og dotter sjølv? Eller er utvalet av personar som skal skrive brev eit betre utval. Usikker på svaret, men begge bøkene er uansett vel verd å få med seg.

Anbefaler desse to: Brev til en datter. Alt du bør vite fordi du er jente frå 2018 og Brev til en sønn. 5 fortellinger for livet frå 2020. Kristin M. Hauge har intervjua fem personar, og folk rundt dei fem til kvar av bøkene. Begge bøkene er forma som brev, den første til dottera hennar, og den andre til sonen. Til sist i kvar av bøkene kjem gode råd til ei dotter og til ein son. Dette har blitt til kloke, varme og nyttige bøker, som gav både gjenkjenning og augeopnande leseopplevingar. I tillegg til å lesast som fine portrett av ti interessante menneske, kan boka brukast som grunnlag for gode samtalar med ungdommane våre, men òg til bevisstgjering av oss sjølv. Passar også fint som julegåver, tenkjer eg.

"I 1945 reiste foreldrene våre bort og overlot omsorgen for oss til to menn som kan ha vært forbrytere."

Nokre gonger kan første setninga av ein roman gjere deg sikker på at du har ei god bok i handa. Slik var det då eg las denne setninga, som er starten på Michael Ondaatjes roman 'Krigslys'. Setninga lover godt språk og spennande handling. Og romanen innfrir! Dette er ikkje ein kriminalroman, men han er tidvis like spennande. Anbefaler deg å lese denne, som er ein annleis roman om, blant mykje anna, etterkrigstid, det vi seier og det vi tier om, og om historiene vi har om liva våre.

Å få beskjed om at det har kome ei ny bok på norsk av den amerikanske forfattaren Kristin Harmel, er for meg det same som å få beskjed om at ein dag, om ikkje lenge, blir ein "sitje i sofaen heile dagen og lese-dag".

Harmel er ein flink historieforteljar, og sjølv om litteraturen ho skriv ikkje er av typen som utfordrer deg som lesar mest, er bøkene som regel såpass spennande skrivne at dei er vanskelege å leggje frå seg. Som regel er også språket godt, sjølv om eg tykte årets roman, Vingårdens hemmelighet, var noko svakare enn dei eg har lese tidlegare.

Forlaget skriv i omtalen sin av Ida Tufte Michelsens debut Alma Freng og solfangerne (Aschehoug 2020) at det er eit "magisk eventyr om heltemot, hevn, uvanlige vennskap og utrolige krefter", og at boka passar perfekt for alle som elskar Harry Potter-bøkene og bøkene om Ingenlund. Eg er veldig enig, og vil leggje til at sjølv om biblioteket har merka boka med at ho passar best for barn i 5. til 7. klasse, så er det ingenting i vegen for at ungdom og vaksne kan lese henne (sjølv om framsideillustrasjonen kanskje har eit litt barnsleg uttrykk). Romanen er overraskande, spennande, og var vanskeleg å leggje frå seg for meg (46 år). Etter å ha lese ferdig sit eg og håper intenst på at dette er bok nummer ein i ein serie som skal vare og vare.

Anbefaler deg å leggje på sprang til bokhandlar eller bibliotek. Boka er perfekt som julegåve til ein Harry Potter-elskar nær deg! Ho finst både som bok og lydbok.

Julie Stokkendal debuterte i fjor på Kolon forlag med romanen Dagene. Eg fekk ikkje med meg boka då ho kom, men heldigvis hadde nokon sett henne på feil plass i biblioteket mitt. Då eg rydda i skjønnlitteraturhylla for vaksne for nokre veker sidan, fann eg henne. Då eg slo henne opp på nettstaden Bokelskere.no, fann eg ut at ho hadde eit gjennomsnittleg terningkast på 6 blant dei som hadde lese og vurdert boka der. Det, saman med ei framside eg likte, gjorde at romanen blei med meg heim. Det angrar eg ikkje på.

Julie Stokkendal skriv godt. Det fascinerer meg at ho får teksten til å spegle korleis hovudpersonen Tea har det. Trivst ho og har det godt, spring teksten av stad, slik tida gjer når ein har det fint. Står det motsett til, når Tea mistrivst og strevar, luggar teksten og går sakte framover.

Forlaget skriv: "Tea og moren flytter fra byen til bygda for å starte på nytt. Tea prøver å finne seg til rette i det nye huset, hun går mellom rommene og venter på noe, leter etter noe, men hun vet ikke hva. Hun vokser opp, får venner, møter Markus, mens moren fortsetter å lengte etter pappaen som forsvant før Tea ble født.

«Dagene» er en roman om å være datter, mor og kvinne. Om ensomhet, tosomhet og kjærlighet, om å få lov til å være barn og å få lov til å bli voksen. Om å si ja og nei. Og om håp."

Anbefaler at du finn fram te, teppe og godstol, og tek 'Dagene' med inn i hausten din.

Utan ei anbefaling frå ei god venninne er eg ikkje sikker på om eg ville ha kome så langt som å lese denne. No er eg glad for at eg gjorde det. "Hva hun klager over når hun klager over husarbeidet er en roman om moderne samliv. Om troskap og utroskap, moderselskap og seksualitet - og om kunsten å finne veien tilbake til seg selv" skriv forlaget. For eiga rekning legg eg til at boka er overraskande lettlesen. Kan anbefalast!

Olaug Nilssens nye roman er svært god, og svært viktig. Han gjev innsikt i menneskesinnet og samstundes samfunnskritikk. Han gjev innblikk i korleis kvardagen kan vere for enkelte pårørande, når systemet som skulle ha gjeve ei reell og varig avlasting ikkje virkar, og viser samstundes at det kan vere vanskeleg å ta inn over seg for dei som står rundt. Han er nominert til Brageprisen 2020 i klassen for skjønnlitteratur (prisutdelinga skjer 26. november), og eg vil på det sterkaste anbefale deg å lese han. Om du ikkje fekk med deg den førre romanen hennar, Tung tids tale, som kom i 2017 og vann Brageprisen same år, anbefaler eg deg å lese den òg.

Etter at eg las Camilla Sandmo sin første ungdomsroman, Kan vi bare late som, var eg rask med å bestille Definisjonen av umulig, sidan eg likte den første så godt.

Hovudpersonen Hanna er på ferie hjå bestefaren på den flotte Vårøya, og nyt det. Her har ho i tillegg til bestefaren ferievenninna Olivia, som ho pleier treffe kvar sommar. Denne sommaren er som alle dei føregåande, men likevel ikkje, skal det vise seg. Kva tema som er med i denne har eg ikkje lyst til å skrive om, sidan dei ikkje er opne frå starten. Men også i denne er forelsking ein viktig ingrediens. Det er mange kloke unge i denne romanen, og som lesar får ein eit stort ønske om at det skal gå dei godt.

Eg gler meg til neste bok av denne forfattaren, og eg veit at eg kjem til å anbefale både denne og den førre til unge lånarar i biblioteket.

I motsetnad til dei to ungdomsbøkene eg las i sist veke, som inneheldt mange tema i ein roman, er Maiken Nylunds nye bok om Rikka, Nå eller aldri, Rikka, som er skriven for ein noko yngre lesar, full av kvardag. Det opplever eg som både befriande og truverdig. Rikka har framleis skilte foreldre, og sjølv om begge foreldra er trygge vaksne, er det ikkje bare bare å vere barn som skal sjonglere mellom to heimar. Barneperspektivet på desse vanskane er synleg og svært godt ivareteke i romanen, og eg blir rørt av å tenkje på kor godt det vil vere for barnelesaren som kanskje står i ein liknande situasjon å lese ei bok som så tydeleg set ord på dei heilt sikkert gjenkjennelege tankane og kjenslene ein kan ha når dei vaksne ikkje heilt evnar å setje seg inn i korleis barnet har det.

Elles er det gryande forelsking som er viktigast for Rikka denne gongen, med dei forviklingane det fører med seg.

Eg koste meg då eg las denne, akkurat som eg gjorde med førsteboka Rikka på ordentlig og forever, og håper på meir av både Rikka sjølv og av nyintroduserte tante Anne, som ser og forstår, stiller dei rette spørsmåla og våger å seie frå.

Når ein slit litt med lesekonsentrasjonen, men likevel har lyst til å lese ei god historie, då er ein god ungdomsroman fin å ty til. Førre veke las eg to, Sinne av Ann Helen Kolås Ingebrigtsen og Definisjonen av umulig av Camilla Sandmo. Eg likte begge godt, trass i at eg då eg las begge, hadde ei kjensle av at forfattaren prøvde å få inn litt vel mange tema i ein tynn roman.

I 'Sinne' treffer vi Synne som har ADHD og nyskilte foreldre. I tillegg til ADHD og skilsmisse med tilhøyrande utfordringar, er minst seks andre tema tekne opp. Mobbing og forelsking er bare to av dei. Trass i mange tema likte eg boka svært godt. Herleg å lese ei bok om ein femtenåring, både kjenne seg igjen og ikkje kjenne seg igjen, lære noko, og få ei forteljing som både har godt språk og er truverdig, og som samstundes er tynn (fysisk sett), og med mindre tekst per side enn ei vaksenbok ville hatt. At Synne stadig refererer til bøkene om Harry Potter, som også eg er svært glad i, vert ein humoristisk superbonus eg set ekstra stor pris på. Eg blei veldig glad i Synne, og anbefaler deg å lese boka om henne, uavhengig av alderen din. Det einaste ankepunktet eg har om 'Sinne' er dette: Appellerer omslaget til målgruppa romanen eigentleg er skriven for? Det appellerer nemleg ikkje i det heile til meg (eg valde boka fordi eg fekk henne anbefalt, men eg er ikkje i målgruppa, så det speler lita rolle), og eg håper at mange ungdommar vel denne boka i bokhylla ho står i, og ikkje minst les henne. Forhåpentlegvis har eg ingenting å bekymre meg for, og i bibliotek og bokhandlar anbefaler vi jo
bøker uavhengig av utsjånad, og så god som ho er, burde ho vere lett å formidle.