Bokelskere.no

Eg synes det er litt vanskeleg å vite kva bøker eg skal båse til YA kategorien, sidan eg har ein tendens til å tenkje på slike bøker som bøker med forholdsvis stor skrift og lite omfang, men dette er kanskje ein litt snever tanke.

La meg likevel prøve å kome med nokre eksempel på gode bøker som kanskje kan gå under denne kategorien.

Neil Gaimans Coraline og The Graveyard Book er gode eksempel på bøker som passar for lesarar i alle aldrar, og to av mine personlige favorittar. Odd and the Frost Giants av same forfattar var også ei god bok, men svakare enn dei andre.

Terry Pratchetts Discworldbøker er (stort sett) alltid ein vinnar. Heksene sin storyline er vel den som passar best for unge lesarar. Eg vil særleg trekke frem Maskerade. Bøkene om Tiffany Aching er vel klassifisert som YA, men dei har eg ikkje lese.

Lene Kaaberbøl har to gode ungdomsseriar: Skammarserien og Katriona-serien. Den første serien høyrte eg på lydbok, med Mari Maurstad som opplesar, og det var ein opplevelse (vi elskar nynorsk!).

Eg har lese to ungdomsseriar som eg har funne underhaldande; The saga of Darren Shan av Darren Shan, og The Wardstone Chronicles av Joseph Delaney.

Sirkelen av Mats Strandberg og Sara B. Elfgren synes eg var ein lovande start på ein ungdomsserie, men må nesten lese oppfølgjaren før eg kan gjere meg opp ei endeleg meining. Den var litt gjennomsiktig.

Phillip Pullmans trilogi His Dark Material, hugsa eg var ein vinnar i ungdomstida. Særleg den første boka.

Ja også må eg ikkje gløyme Garth Nix. The Old Kingdom serien også kjent som Abhorsen trilogien, hadde stort potensial, men akk og ve, den vart for kort. Uansett er den verdt å få med seg.

Eg synes i bunn og grunn leselister er noko tull sidan eg til ein kvar tid berre leser det eg føler for å lese. Dette kan likevel vere problematisk sidan ein del bøker krever og fortene ein viss dedikasjon. For å få til ei litt meir strukturert lesing i tida fremover er derfor lesesirkel eit konstruktivt tiltak. I lesesirkelen har vi etter mykje innspel frå meg og lite innspelt frå den andre, verte einige i kva for nokre bøker som skal lesast. Desse bøkene er ei god blanding av litteratur av forfattarar frå heile verda, som vi trur vert koselege å lese.

Etter litt krangling vart vi einige i at det berre er dei 15 første bøkene som må lesast i år.

Hei, skal ikke være så påstålig nå...for er en stund siden jeg leste disse bøkene, men er ganske sikker på at Tsatsiki-bøkene av Moni Nilsson-Brännström er enkle og greie barnebøker. Mener å huske at de er illustrert også :) Det står 6-9år, men jeg vet jeg leste dem mellom 9-12 års alderen og jeg elsket dem. De handler om en tøff gutt da, så kanskje de er av interesse :)

Trur ikkje det du tenkjer på lar seg gjennomføre her på bokelskere, i alle fall ikkje slik at alt vert samla i ei liste. Ei veninne av meg har laga ei slik liste i exel der ho har boktittel, forfattar og "lese" (lese = grønt/ ikkje lese = raudt), og sidetal, sidetal lese og sidetal gjenstår, samt ei utrekning nederst over kor mange sider ho samla har lese, kor mange som gjenstår, prosent osv... eg fekk malen ein gong, og nyttar ei liknande når eg studerar. Problemet med exel-lista er at ein ikkje får sjå bokframsidene. Eit anna problem er at når det er snakk om 1001 bøker så vert listene ganske uoversiktelege uansett korleis du gjer det =)

Havnet på 15 lest jeg pluss ett par jeg har avbrutt. Det er alltids fler bøker man skulle ha lest, går aldri tom for bøker! :)

For eit par dagar sidan vart eg ferdig med Memory of light, den siste boka i Robert Jordans (og Brandon Sandersons) fantastiske fantasyserie "the Wheel of Time". Dette var den første store bokromansen min, og eg har vore bergteken sidan eg plukka med meg den første boka "Flukten frå Emondsmark" for 12 - 13 år sidan, berre fordi framsideillustrasjonen var stilig. Opp gjennom åra har dette truleg vore dei bøkene eg har lese oppatt flest gongar, og dei har vore drøfta og analysert, utallige timar i godt selskap.

No er eventyret over. Og ein sitter igjen med ein vemodig følelse av tomleik. Var dette alt? Ein kan vel likevel ikkje klage på lengda på serien, for med 14 bøker på til saman 12000 sider dette ein av dei største fantasyseriane som er skrive. At bokserien i det heile vart fullført etter Jordans død i 2007 er noko dei fleste av Wheel of Time tilhengarane setter stor pris på.

At Brandon Sanderson tok over roret etter Jordan har både gode og mindre gode sider ved seg. Av dei mindre gode sidene kan det nemnast at det ikkje er alle karakterane han klarer å fremstille autentisk. Tidvis får ein inntrykk av at karakterane oppfører seg som dei gjorde i starten av serien, uten tanke på den utvikklinga dei har gått igjennom. Dette vert illustrert gjennom fordommar og haldningar som ikkje er truverdige.

Eit anna problem er farten på boka. Jordan skreiv omstendeleg, og det er mange som hevdar at han på eit visst punkt i serien (rundt bok 7 eller 8) gjekk seg vill i sin eigen verden - at plottet nesten ikkje gjekk fremover. Andre meinte at det kanskje vart vel mykje skildringar av dei politiske intrigene og stridane og ikkje minst kniplingar. Likevel føler eg at dette er viktige trekk ved Jordan si skriving, og ein av grunnane til at nettopp denne serien framleis står så sterkt hos meg. Jordan var ein utrulig dyktig verdensbyggar, og få om nokon har klart å gjere det same. Sanderson har dratt proppen ut av badekaret. Han har som mål å fullføre bøkene, og dette går ein del på bekostning av fortellinga. Det er også ein del raude tråder som vert vekke eller ikkje nøsta opp i alt hastverket.

Sanderson er også ein tilhengar av deus ex machina, noko som ikkje heilt står i tråd med WoT universets strukturelle og avgrensa magisystem. Når alt ser som svartast ut, så går det likevel bra, sjølv om vi lesarar kanskje føler at dette vert for lettvint, vi veit nemleg kva som er mogeleg ;)

Sanderson står sterkt når det kjem til sekundære hovudpersonar som Jordan ikkje har nytta mykje tid på. Eg er også i stuss om Robert Jordan kunne klart å ta livet av ein einaste av sine elskede hovudpersonar. Ja også har vi jo fått ei avrunding på heile eventyret =)

Vel, kva kan ein seie om Memory of light. Dei to føregåande bøkene har tydeleg bygd opp mot Tarmon Gai'don - den siste striden mellom det vonde og det gode - og her kjem den. Alt frå starten av boka brakar det laus. Trollokar og Mørkefrender angriper hardt. Dei gode er sjølvsagt underlegne, alt anna ville vel vore urealistisk og ikkje i tråd med rettningslinjene for episk fantasy. Likevel har dei gode ein del ess i ermet. Det som er fasinerande er at dei vonde også har sine ess, noko som tidlegare ikkje har vore heilt tilfelle (ein har ofte snakka om "stupid evil"), noko som gjer spenninga meir intens enn tidlegare.

Krig og herjing går føre seg stort sett gjennom heile boka, og vi vert drivne til å lese vidare, for håpet om ein lukkeleg slutt er heile tida til stades sjølv om det stadig ser mørkare ut. Spørsmålet om kva som er ein lukkeleg slutt er også eit viktig aspekt som dukkar opp i boka, og vi får fleire ulike visjonar om kva som kan skje. Vil verda verte ein betra stad om dei gode sigrar? og er det berre vald og elende som er i vente om dei vonde sigrar?

Sjølv om dette er ei mykje dystrare bok enn dei føregåande, finner vi også ein del av den samme lune humoren som alltid har vore til stades i serien. Særleg gjelder dette kjønnsrollemønsteret. Den generelle interaksjonen mellom menn og kvinner er like naiv som alltid og ein kan ikkje anna enn å more seg over den. At det i det heile vert født barn i WoT universet er eit under, eg misstenkjer at dei kjem med storken. Interaksjonen mellom ein del av karakterane er også svært lattervekkande.
Ein finner også ein del rørande augeblikk i boka, og eg må ærleg innrømme at eg fleire stader satt med ein klump i halsen.

Kva kan eg seie om slutten utan å røpe for mykje. Vel, etter mitt syn er den ikkje tilstrekkeleg. Dei siste 100 sidene av boka gjekk for fort unna, og det vart nytta nokre enkle løysingar. Fleire underplot vart ikkje konkludert, og ein vart sittande igjen med ein del spørsmål og ein del irritasjon. Memory of light burde hatt ein epilog på eit par hundre sider.

Men dette er vel eit problem som går igjen i dei fleste bokserier i genren episk fantasy. Både J.R.R. Tolkiens Ringenes Herre og Brandon Sandersons eigen serie, Mistborn, har noko uferdig over seg. Slutten vert ikkje tilfredsstillande for lesaren. Likevel må vi vel tenkje oss at det ikkje er korleis fortellinga ender som i bunn og grunn er det viktig for serien, men vegen frem mot slutten. Om ein ser Wheel of Time i eit slikt lys kan eg ikkje anna enn å seie at det har vore ei fantastisk lesing, og ei reise eg gjerne tek ein annan gong.

Eg er imponert over at du klarte å kome deg igjennom den. Eg prøvde å høyre den på lydbok, ei tid tilbake, men måtte bryte av fordi boka vart for... vulgær. Dette var litt skuffande for eg synes Zona Frigida (også Ragde) var ei dugande bok. Det kan hende at det hadde gått betre om eg ikkje hadde hatt ein småkåt opplesar pesande i øret.

Om du berre ynskjer å lese den, ligger den ute på nasjonalbiblioteket sine sider her.

Dette er noen av mine "kaffebordbøker" (jeg kaller dem showoff-bøker, hehe):

Edzard Ernst - Trick or Treatment?
Mitt hemmelige våpen hvis samtalen skulle pense inn på akupunktur eller homøpati. Fin oppslagsbok for hva som virker og ikke virker, skrevet av en professor i alternativ medisin, faktisk.

Harald Rex - Kongen Din
Samling av @KongenDins twitterstatuser, med illustrasjoner og alt. Tror dette er den aller morsomte boka jeg har.

Karin Vatne - Nedtur
Diktsamling for folk som ikke er så interesserte i dikt, eller som er litt pessimistiske av natur, eller helst begge deler.

Vladimir Sorokin - Køen
Fordi den er så fin og unik, og fordi man kan lese mange sider på kort tid.

Jeg har veldig lyst.

Med tanke på at verden skulle gå under 21.12, eller meninger om at verden er på vei mot undergang...så vil jeg tipse om Chimera av Gert Nygårdshaug. Veldig tankevekkende bok. Ingen direkte link til 21.12, men den handler om vår vei mot forandring og undergang. Synes den var spennende :)

Mitt nyttårsforsett er å lese mer...

How NOT to Write a Novel
200 Mistakes to Avoid at All Costs If You Ever Want to Get Published
av Howard Mittelmark (forfatter) og Sandra Newman (forfatter).

Bare å lese i vei :) Selvom Nattefokk var bedre, vil jeg likevel anbefale denne. Verdt å lese :)

Nja, joda Theorin skriver gode bøker han, men må si jeg likte nattefokk bedre.

Lister er alltid artig å lage, og sjølv om året ikkje heilt er omme trur eg at eg allereie kan kåre nokre vinnarar. Eg er diverre ikkje så overmåte interessert i nyutgjevne bøker, så dette vert ikkje ei liste med slike bøker, men ei liste over bøker som er nye for meg.

Dei første bøkene eg vil dra frem er Steinbecks Øst for Eden og Nygårdshaugs Mengele Zoo. Begge desse bøkene er tankevekkjarar som gjev lesaren ein del utfordringar og ting å spekulere over. Carl Frode Tillers Innsirkling 2 var også ein godbit, og langt betre enn den første. Eg ventar i spenning på neste.

Brandon Sanderson sine to første bøker i Mistborn trilogien (The Final Empire og The Well of Ascension), likte eg svært godt (den siste var mykje svakare). Dette er episk fantasy som fungerer!

Anubis trilogien (Lushons plater, Anubis og Evercity) til Bjørn Andreas Bull-Hansen må også nemnast. Den er mørk og dyster, med lite håp, men med ein fantastisk hovudkarakter som ein raskt vert glad i. Språket er fantastisk, dialogen mellom karakterane er full av engelsk slang og banneord, og derfor ganske degenerert og simpelt, noko som er med på å forsterke dystopien. Om eg må kåre ein vinnar i år vert det truleg denne.

Eg må heller ikkje gløyme Sarah Kanes samlede verker, med særleg vekt på Phaedra's love og Cleansed. Kane skriver fantastisk, tekstene er på overflaten vulgære, grove og grusame, men under dette ligger det så mykje sorg og lengt, at det verkeleg river i sjela. Ein vert også melankolsk og får lyst å trøysteete pepperkaker.

Eg er svak for grafiske romanseriar og Fables (Bill Willingham) har lenge vore ein av favorittane. Diverre har denne serien lenge vore på veg nedover, så eg vart gledeleg overraska då eg kom til vol. 18 Cubs in Toyland. Ei meir rørande forteljing skal ein leite lenge etter.

Men når ein tenkjer på alle godbitane ein har fått med seg gjennom 2012, kjem ein også i hug alle dei store skuffelsane. For meg vart Johan Harstads Hässelby den verste leseopplevinga dette året, og ein stor nedtur etter ein av fjordårets vinnarar Buzz Aldrin, hvor ble det av deg i alt mylderet? Andre bøker eg var passe missnøgd med var Coelhos Valkyriene (eg må berre snart innsjå at Coehlo ikkje kan vere stimulerande for andre enn new age fanatikarar og husmødre med for mykje leduggang, som også er litt for opphengt i åndeverdenen), og Bertolt Brechts Mother Courage and Her Children (denne var ikkje dårleg, men eg forventa at den skulle verte ein favoritt, og vart vonbroten då den ikkje nådde heilt opp).

Det varierer litt i grunner for at jeg finner en tittel interesant, men her er noen jeg likte klangen av:

• Det søte i bunnen av kaken
• Glennkill - en sauekrim
• Fryktelig lykkelig
• Kollektivt selvmord
• Døden og pingvinen