Dersom ein ikkje veit at dette er ei bok skrive på portugisisk vil tittelen framstå som særs politisk ukorrekt, men "Valsa Negra" tyder "svart vals", ein tittel som kler boka godt.
Dette er den andre boka av Patrícia Melo eg har lest, den første var "Morderen" som er omsett til norsk. I begge bøkene tek Melo lesaren med djupt inn i sinnet til hovudpersonen, som også er forteljarstemma i boka. Eit anna fellestrekk er at hovudpersonen i begge bøkene plagast med noko som strengt tatt ikkje er viktig for handlinga, i "Morderen" har hovudpersonen dårlege tenner og er plaga med tannverk, medan i "Valsa Negra" er hovudpersonen særs var for lukter, og må stadig smøre kamfer på sida av nasa for å sleppe unna stank av råte og fordervelse som han kjenner overalt.
Hovudpersonen i Valsa Negra, som vi aldri får vite navnet til, er dirigent for eit symfoniorkester i São Paulo, tydelegvis svært dyktig og suksessrik, men også temperamentfull og egosentrert. Lidenskapen for musikken er god skildra, likeeins forholdet mellom dirigent og musikarar som er tidvis anstrengt. Dirigenten har nyleg avslutta eit mangeårig ekteskap for å gifte seg med Marie, ein fleire tiår yngre dyktig fiolinist i orkesteret. Marie er jøde, og dirigenten plagast av at han ikkje kan ta fullt og heilt del i livet hennar sidan han ikkje har same bakgrunn, ikkje kan språket, og truleg aldri vil bli inkludert i familien hennar som ein likeverdig. Han er også fullt klar over at aldersforskjelen ikkje talar til fordel for at ekteskapet blir langvarig, og utviklar ein sjukelig sjalusi og trang til å kontrollere alt Marie gjer, og skuldar henne stadig for å vere interessert i andre menn. Men innimellom innser han sin eigen galskap, forholdet til Marie blir betre for ei stund, før svartsjuka tek overhand igjen og alt blir værre enn før. Denne syklusen gjentek seg nokre gongar i boka, eit steg fram mot normalitet og to steg tilbake i svartsjuka, i 3/4 takt, rytmisk som i ein vals. Tilslutt handlar alt om å gjenvinne kontrollen over Marie, eit håplaust prosjekt der han mister alt på vegen.
Språkmessig var boka tidvis litt utfordrande, sidan miljøet er den finkulturelle eliten i Brasil så måtte ordboka fram noko hyppigare enn ein er vant med. Men dualiteten i hovudpersonen kjem fint fram ved at han innimellom den høgverdige språkføringa også tyr til utskjelling og bannskap av simplaste sort. Spennet mellom fin- og populærkultur blei også fint tatt på kornet i følgende passasje, der dirigenten er på vitjing i leiligheita til den eldre naboenkefrua:
"Eg fekk høyre ei lengre historie om Eliseo og brukskunst i Brasil, og deretter vart eg nøydd til å sjå på samlinga hennar av pre-columbiansk kunst, på det Venezianske maleriet hennar frå det 18 århundret, og til slutt på lysestaken som stod på spisebordet. "Dette er Sheffield-plett, frå før det blei sølvplett" sa ho, som om eg skulle ha peiling på kva forskjelen skulle vere. Dette er problemet med å vere maestro, folk kjem heile tida med den slags prat. Ingen vil prate om fotball med ein maestro."
Eit interessant poeng med boka er at forfattaren sjølv er gift med ein betydelig eldre, berømt dirigent for eit symfoniorkester i São Paulo. Romansen skal visst ha oppstått medan ho dreiv forundersøkingar for romanen. I eit intervju i kjendisbladet Veja ( http://veja.abril.com.br/270803/p_130.html ) nektar ho for at det nokon likskap mellom hovudpersonen i Valsa Negra og mannen hennar, men Veja trekker fram fleire punkt som er påfallande like, mellom anna musikksmaken og preferansen for Coca Cola Light. Det er vel ikkje urimelig å anta at i alle fall enkelte element i boka er henta frå virkeligheita. Men for Melo sin del håper eg virkelig at alle element av sjalusi er rein fantasi.
