Den som ikkje er imot dykk, er med dykk.
[Luk 9,50]
Quijote som svar til gretemor :
21:06, 9. januar 2017 Diskusjon: Lesesirkel 2015/16. Ev5: "Brødrene Karamasov." Tredje og fjerde del + epilog.
VI.11.X «Det var han som sa det!»
Nå fortel Aljosja Ivan om at Smerdjakov har hengt seg, og Ivan fortel Aljosja at han meiner at fanden har besøkt han. Og Dmitrij, seier Ivan, kallar Aljosja ein kjerub. Ja, her møtest himmel og helvete. Ein kjerub er Guds sendebod, og ein seraf, som òg blir nemnd, er eit englevesen. Ein stor replikk er «Veien i morgen går til korset, men ikke til galgen.» Men så kjem dette: «Men han – det er meg, Aljosja, meg selv. Alt som som er lavt og simpelt hos meg!» Da Ivan meinte at han møtte fanden, møtte han seg sjølv, sin Mister Hyde! At det går an å dikte slik!
Ikkje rart at Ivan mister bevisstheita.
Kva gagnar det eit menneske om det vinn heile verda, men mistar seg sjølv og går til grunne?
[Luk 9,25]
Quijote som svar til gretemor :
20:48, 3. januar 2017* Diskusjon: Lesesirkel 2015/16. Ev5: "Brødrene Karamasov." Tredje og fjerde del + epilog.
VI.11.IX Djevelen. Ivan Fjodorovitsj' mareritt
Tittelen lover ikkje godt, men innhaldet vart førebudd på slutten av kap. VIII. Dette med djevelen minner meg om Luthers møte med hinmannen, noko som blir stadfest mot slutten av kapittelet: «Du tenker vel på Luthers blekkhus!». Her kjem forteljaren fram att for fullt for å fortelje om sjukdommen til Ivan Fjodorovitsj, «nervefeber», altså tyfoidfeber. Den nye dokteren som Katarina Ivanovna har tilkalla frå Moskva, seier at det ikkje er uvanleg med slike hallusinasjonar som Ivan har hatt.
Forteljaren bruker god plass på å skildre ein kar som sitt i rommet. Dette er vel ein ny figur som Dostojevskij bruker for å halde den store diskusjonen gåande («Men sjølv om djevelens eksistens er bevist, så betyr vel ikkje det at Guds eksistens er bevist?»). Ivan oppfattar denne karen som den materialiserte sjukdommen. Når mannen seier at han er «en fallen engel» og «Om jeg noensinne har vært en engel», tenkjer vi på Satan, engelen som gjorde opprør mot Gud. Her er fullt opp av parallellar med både Peer Gynt (knappestøyparen) og Bulganov (Meisteren og Margarita), for ikkje å seie ein direkte referanse til Dostojevskijs diktarkollega Tolstoj. Om det er Dostojevskij eller omsettar Kjetsaa som skriv «n'est ce pas» i staden for det korrekte «n'est-ce pas», er ikkje så godt å seie. Viktigare er replikken «for lidelse, det er jo nettopp livet» – dette er kjernen i verka til Dostojevskij. Dei to diskuterer om Gud er til; det skulle jo berre mangle, for det er dette som forfattarskapet handlar om. «Je pense, donc je suis» er sjølvsagt ein referanse til Descartes. Neste del av samtalen har referansar til Jesu likningar, historia om døyparen Johannes, jesuittane, om «alt er tillatt» – og «Storinkvisitoren».
Dostojevskij held koken. Og nå kjem Aljosja og fortel at Smerdjakov har hengt seg.
Ingen tenner ei oljelampe og set henne i kjellaren eller under eit kar. Nei, han set lampa på haldaren, så dei som kjem inn, kan sjå lyset.
[Luk 8,16]
'Ein såmann gjekk ut for å så kornet sitt. Og då han sådde, fall noko attmed vegen. Det vart nedtrakka, og fuglane under himmelen kom og åt det opp. 6 Noko fall på steingrunn, og det visna med same det kom opp, fordi det ikkje fekk væte. 7 Noko fall mellom klunger, og klungeren voks opp saman med kornet og kvelte det. 8 Men noko fall i god jord, og det voks opp og gav grøde, heile hundre gonger det som vart sådd.'
[Luk 8,5-8]
Dei mange syndene hennar er tilgjevne, difor har ho vist stor kjærleik. Men den som for tilgjeve lite, elskar lite.
[Luk 2,47]
Quijote siterer Samtaler på Tusculum av Marcus Tullius Cicero (side 212)
22:27, 6. desember 2016 2 har det som favoritt.
Jeg for min del synes at vi i livet bør overholde den regel som blir fulgt ved grekernes festmåltider: 'Enten skal han drikke,' lyder den, 'eller gå sin vei.' Og med rette, for enten skal man sammen med de andre nyte gleden ved å drikke eller gå sin vei tidlig for at man ikke edru skal bli utsatt for de druknes voldsomheter. På samme vis med de skjebnens slag som ikke er til å bære, de skal man flykte unna.
Det finst ikkje noko godt tre som ber dårleg frukt, heller ikkje noko dårleg tre som ber god frukt. Treet kjenner ein på frukta. Dei plukkar ikkje fiken av tistlar og haustar ikkje druer av klunger. Eit godt menneske ber fram godt av det gode han gøymer i hjartet, og eit vondt menneske ber fram vondt av det vonde han gøymer på. For det hjartet er fullt av, det seier munnen.
[Luk 6,43-45]
Quijote som svar til [ Slettet bruker ] :
17:00, 3. desember 2016 Diskusjon: Julie Winge om Iliaden av Homer av Homer
Og det var eit fint arrangement.
Kvifor ser du flisa i auget til bror din, men bjelken i ditt eige auge merkar du ikkje? Og korleis kan du seia til bror din: ‘Bror, lat meg ta flisa ut av auget ditt’, når du ikkje ser bjelken i ditt eige auge? Din hyklar! Ta først bjelken ut av ditt eige auge. Då ser du klårt og kan ta flisa ut av auget til bror din.
[Luk 6,41]
Han fortalde dei òg ei likning: 'Kan ein blind leia ein blind? Kjem ikkje begge til å falla i grøfta?'
[Luk 6,39]
Døm ikkje, så skal de ikkje dømmast. Fordøm ikkje, så skal de ikkje fordømmast. Ettergjev, så skal de få ettergjeving. Gjev, så skal de få: Eit godt mål, stappa, rista og overfylt, skal de få i fanget. For med det målet de sjølve måler med, skal det òg målast opp til dykk.»
[Luk 6,37-38]
Slår nokon deg på det eine kinnet, så byd fram det andre òg. Tek nokon kappa frå deg, så nekt han ikkje skjorta heller. Gjev til kvar den som bed deg, og tek nokon frå deg det som er ditt, skal du ikkje krevja det att. Som de vil at andre skal gjera mot dykk, så skal de gjera mot dei.
[Luk 6,29-31]
Quijote som svar til gretemor :
11:57, 15. november 2016 Diskusjon: Lesesirkel 2015/16. Ev5: "Brødrene Karamasov." Tredje og fjerde del + epilog.
VI.11.VIII Tredje og siste møte med Smerdjakov
Vi kan velte oss i viktige kapittel! Vi legg merke til at forteljaren, i presens, er med; «I den bydelen hvor Smerdjakov bodde, finnes det nesten ikke gatelykter». På veg til Smerdjakov møter Ivan ein bonde som han kjem i klammeri med; dette blir ramma for kapittelet, til slutt møter vi denne bonden på ny. «'Han kommer sikkert til å fryse i hjel!' tenkte han og fortsatte videre til Smerdjakov.» – ganske kaldt. Smerdjakov er ikkje bra og opptrer hovmodig. Han har boka Vår hellige fader Isak Syrerens ord, ein ikkje uviktig nykel til å begynne å forstå Dostojevskij univers.
Smerdjakov seier at «denne tredje» er saman med dei – det er vel Gud, det. I strømpa har han dei tre tusen rublane som vi har høyrt så mykje om. Om mordet har han nå dette å seie til Isak: «Jeg drepte ham sammen med Dem», og minner gjesten om utsegna «Alt er tillatt»: Spørsmålet om alt er tillate dersom Gud ikkje finst, er jo hovudspørsmålet i romanen. Er det derfor Ivan er medskyldig?
Så kjem dei inn på mordet og at Smerdjakov hadde simulert anfallet fyrste gongen og fekk mistanken over på Dmitrij, men det er, seier Smerdjakov, Ivan «som er den virkelige morder i lovens rette mening». Smerdjakov fortel altså om mordet, om kva som skjedde om natta og om pengane. Ivans replikk «du har vel hatt fanden selv til medhjelper» kan vi oppfatte som bokstavleg meint! Også seinare i kapitlet kjem vi tilbake til utsegna om at «alt er tillatt».
Ivan møter som sagt bonden att og kjenner eit «isgufs i sjelen». Han vart sittande
med hodet støttet i begge hendene, og stirre mot sofaen som sto ved
veggen midt imot ham. Det var visst noe der som irriterte ham, en
eller annen gjenstand som uroet og pinte ham.
Neste kapittel skal, heldigvis, forklare meir om sjukdommen hans.
Han fortalde dei òg ei likning: 'Ingen riv eit stykke av eit nytt klesplagg og bruker det til bot på eit gammalt. For då blir det nye klesplagget sundrive, og bota frå det nye passar ikkje på det gamle. Og ingen fyller ny vin i gamle skinnsekker. For då sprengjer den nye vinen sekkene, vinen renn ut, og sekkene blir øydelagde. Nei, ny vin må ein fylla i nye skinnsekker. Og ingen som har drukke gammal vin, har lyst på ny. Han vil seia at den gamle er best.'
[Luk 5,36-39]
Quijote som svar til gretemor :
12:25, 21. oktober 2016 Diskusjon: Lesesirkel 2015/16. Ev5: "Brødrene Karamasov." Tredje og fjerde del + epilog.
VI.11.VII Annet besøk hos Smerdjakov
Smerdjakov er heime frå sjukehuset; om han har simulert anfallet veit vi ikkje. Ivan kjem til Smerdjakov, som har briller, og det synest Ivan er uttrykk for noko lite høgverdig; han kallar Smerdjakov eit krek. I grunnen er temperaturen høg i diskusjonen mellom dei to. Poenget til Smerdjakov er at Ivan ønskte faren daud. Ivan, på si side, seier at det var Smerdjakov som drap han. Ivan tenkjer
Ja, jeg gikk bare og ventet på dette, det er sant! Jeg ønsket at
mordet skulle skje! Gjorde jeg virkelig det, på alvor?... Jeg må slå i
hjel Smerdjakov!... Om jeg ikke har mot til å drepe ham, er det ikke
verdt å leve lenger!...
Ganske sterkt om at vi alle har skyld? Så dreg Ivan til Katerina Ivanovna. Her får vi lese eit brev frå «D. Karamasov» om at Mitja skal betale tilbake dei tre tusen rublane - dersom han hadde hatt dei - og at det er han - Mitja - som er mordaren, og Ivan trur det.
Og så blir det veldig innvikla mot slutten av kapittelet. Kven har sagt kva? Og kven er skyldig? Ivan skal til Smerdjakov - «'Nå kommer eg kanskje til å drepe ham,' tenkte han underveis.»
Ingen profet er velkomen på heimstaden sin.
Luk 4,24
Tarjei som svar til Jostein Røyset :
00:31, 14. oktober 2016 Diskusjon: Nobelprisen i litteratur 2016
Ja. Samme her i grunnen. Har allerede notert meg et par navn jeg vil se litt nærmere på.
Tarjei som svar til Jostein Røyset :
10:17, 13. oktober 2016 Diskusjon: Nobelprisen i litteratur 2016
En spennende og viktig forfatter. Ngugi Wa Thiong'o hadde vært en verdig vinner.
Sist sett
