Bokelskere.no

..sameininga mellom stat og kyrkje kom til å bli ein dyr
og lagnadstung siger..

Keisar Konstantin 'den Store' gjekk over til kristendomen år 312.
Det var vel mest opportunistiske motiv som dreiv han til det.

I felttoget mot medtevlaren, Maxentius, vedtok han å stella seg
på dei kristne si side. Det kan vel syna at alt då tente mange
kristne i heren.. I slaget skulle det syna seg kven som var
den sterkaste: dei kristne sin Gud eller dei gamle gudar.
Konstantin sigra.
Kristus Victor hadde altså vist seg å vera den sterkaste
krigs- og sigersgud.

I 324 vart kristendomen gjord til statsreligion.
Denne syntesen mellom stat og kyrkje
skapte eit tidsskifte for båe partar.
Det var eit veldig kompromiss,
som kom til å få veldige fylgjer, ikkje minst for kyrkja.

..Men sameininga mellom stat og kyrkje kom til å bli ein dyr
og lagnadstung siger
for den kristne kyrkja.
Det ho vann i ytre makt og innverknad tapte ho som åndsmakt.
Ho vart meir eit rike av denne verda enn Kristi rike på jorda.

Ho har lidi under dette ekteskapet med den verdslege makta
heile tida sidan. ..
Kyrkja kan heller ikke leggja frå seg ansvaret for den etikk
og politikk som staten gjekk inn for.

Under og etter Konstantin gjekk det føre seg ein radikal
endringsprosess i tanke og sinn hjå dei kristne.
Harnack seier at denne prosessen tok til alt i 3. hundreåret
i den latinske delen av kyrkja.
Det vart ei krigsstemning.
Endå om dei ikje preika den "heilage krig" i den verkelege
tyding av ordet før Konstantin, gjekk utviklinga i den leia
og vart til røyndom etter at Konstantin gjekk over til
kristendomen.
Det strøymde mykje heidningar inn i kyrkja.
Dei vart ihuga for den nye trua.
Snart var den "heilage krig" proklamert.
Keisaren sette krossteiknet i krigsfanene [Khi-Rho teiknet]
Det var altså i heren dei fyrst godkjende kristendomen.

Men no endra også 'Miles Christi' (Kristi soldat) karakter,
seier Harnack:
"I staden for ein fredens soldat vart han ein krigssoldat.

Etter Konstantins siger var det ikje lenger nokon skilnad
mellom Kristi soldatar og heren.
Miles Christi stilte seg til rådvelde for keisaren.
Kristi soldat vart i røynda keisarens soldat.
I takksemd for at Konstantin verna og hjelpte kyrkja
nøydde ho sjøl desse Milites Christi til å verte verande i
heren, dei som tente der (Harnack).

Kyrkja gjekk endå vidare. På kyrkjemøtet (bispesynoden) i
Arles år 314 vart dette vedteki: "Dei som i fredstid kastar
frå seg våpna skal stengjast ute frå Nattverden".

Harnack: "I Arles har kyrkja ikje berre mislikt sedvanen åt
dei kristne soldatane før, at dei gjekk ut or heren
for sin kristendoms skuld, men
ho har jamvel straffa denne handling med ekskommunikasjonens
fæle straff.
Med dette har kyrkja proklamert den fulle einskap mellom stat
og keisar på eine sida, og kristendom og kyrkje på den andre.

Ho har ved dette vedtaket endra heilt si tidlegare stode til
her og krig: Kyrkja kasta seg i armane på keisaren då han
hadde bruk for henne."

..Heering seier: "Denne radikale forandring i kristendommens
indstilling til krig kan vi kun se på som et frafald, som
Urkristendommen vilde ha kaldt et Syndefald.
Vi tror, at historien vil gi oss ret heri.

Etter dette syndefald har vi å gjøre med en i denne henseende
udartet kristendom,
som stadig på ny tvinges til å vise at den har svigtet .."

..Athanasius (omlag år 375) seier: "Ein har ikje lov til å
myrda; men i krigen er det både lovleg og ros verd å drepa
motstandarane." (..)

Augustin har sagt: "Den som kan tenkja på krigen utan med den
djupaste smerte må ha mist all menneskeleg kjensle".
Likevel har han grundig og systematisk forsvara retten til å
føra krig. (..)
Når ein les hovudverket hans, 'de Civitate Dei', forstår ein
at han hadde veldig høge tankar om både stat og kyrkje

og trudde på syntesen, slik at det skulle bli ein Guds stat.

..Kampen mot manikæarane spelte også ei rolle i Augustins stode
til krigen. Denne sekta, av persisk opphav, hevda den absolutte
dualisme mellom lyset og mørket sitt rike.
Til mørket sitt rike rekna dei, liksom Tertullian hadde gjort,
krigen.
Augustin gjekk imot dei ved å leggja vekt på den guddommelege
verdsorden. I den hadde også krigen sin plass.

( fulltekst )