Et har sett for lite på TV. Eg har nemlig ikkje eit einaste minne om Per Fugelli frå TV-ruta, mannen dukka først opp i medvitet mitt då han blei omtalt i dagsavisene for nokre år sidan som åpenhjartig kreftpasient med kort tid igjen å leve. Denne boka dukka opp under juletreet for eit par år sidan, og i år fekk eg det for meg at eg måtte lese den medan mannen enno var i live. Eg rakk det med få vekers margin.

Boka er ei åpenhjartig samtale mellom far og son. Og det er slett ikkje berre koseprat, sonen Aksel kan til tider vere ganske konfronterande. Dei pratar seg igjennom heile livet til Per, frå barndom i Stavanger, via studietid i Oslo, som lege på Værøy og Røst og i Porsanger, og som professor i Bergen og Oslo. Minna til Per stemmer ikkje alltid med minna til andre personar, eller med dokumenterbare fakta. Og det får han høyre av sonen. Fugelli var ein forkjempar for sosialmedisin, og var opptatt av korleis samfunns- og miljømessige forhold virka inn på helsa til den enkelte. Dette gjenspeglast også i boka, han verka genuint opptatt av at folk skulle ha det bra.

Boka er rikeleg illustreret med fotografi frå ulike periodar av livet til Per, og saman med den personlege tonen i dialogen gjev dette ei kjensle av å ha blitt invitert til eit treff med familien. Så takk for praten, som taus tredjepart var det triveleg å bli aldri så lite kjent med dykk.

Ei ung og pen dame blir kidnappa og bortført i Paris. Politietterforskaren Camille Verhoeven blir motviljug satt til å etterforske saka. Det er ikkje stort å finne, men har du sett? Når alt synest mest håplaust så er der eit halmstrå av eit spor som set i gang ei kjede av avsløringar. Og det blir etter kvart klart at saka må oppgraderast frå ei forsvinningssak til ei drapsetterforsking. Seriemord-etterforsking, faktisk.

Det er ei heilt grei krim-historie dette. Den er brukbart spanande, men det beste er nok dei ulike vendingane som historia tek undervegs. Og spørsmålet om kven som er skurk og kven som er offer blir etter kvart av smått filosofisk karakter. Ein kjem ganske nær innpå Camille undervegs i boka, og til dels også på eit knippe av kollegaane hans. Eit interessant og til dels sjarmerande persongalleri, men kanskje eit lite hakk for karikerte.

Uansett, eg tykte boka var god og underhaldande nok til at eg kjem til å lese fleire av Lemaitre sine bøker dersom eg finn dei på sal eller på bruktbutikkar i åra som kjem. Kanskje først og fremst Irène, sidan det er ein del referansar til handlinga i den i Alex.

Folk taklar dramatiske hendingar på ulik måte. Utøya-massakren er eit nasjonalt traume som ingen kan vere uberørt av, og som folk har bearbeidd på ulikt vis, frå rosetog og minnemarkeringar til det å søke mest mulig kunnskap om hendingane. For min del tok det meg 6 år før eg klarte å lese noko om massakren, først og fremst fordi det byr meg imot å gi gjerningsmannen det han var ute etter: merksemd.

Når eg først skulle bryte denne barrieren, er eg glad for at det var med Seierstad sin bok. Det er på den eine sida ein grundig gjennomgang av gjerningsmannen sin bakgrunn og oppvekst, og også ei detaljert skildring av ugjerningane hans, men ein får også grundige protrett av eit knippe personar som var med på sommalreiren på Utøya. Enkelte overevde, andre ikkje. Og det er med desse protretta av ungdomane at Seierstad gjer det klart for meg kvifor eg skulle lese denne boka. Desse ungdomane fortener merksemd. Så om det finnest andre som har det på same måten som eg har hatt det, nekta å bruke tid på gjerningsmannen frå 22. juli, så vil eg oppmode til å lese denne boka likevel. Om ikkje anna så for å gjere minna om nokre av offera levande hjå enno fleire.

Tja, kvar skal ein starte? Samanlikne med malarkunst, kanskje? Har de sett bileta av Hieronymus Bosch, som levde om lag på same tid som Rabelais? Det mest kjende er Lystenes hage. Eit anna er Dommedag (motivet til omslaget til Kjartan Fløgstad sin Kniven på strupen er for øvrig henta herifrå). Til den som måtte sveve i den villfarelsen at kunsten var meir anstendig og aktverdig på denne tida: Sjå nøye på detaljane i desse bileta. Har du framleis ikkje endra meining, les Rabelais.

Desse to bøkene kom ut i høvesvis ca. 1532 og 1534. Den første, Pantagruel, handlar om ei kjempe som har dette namnet, alle storverka han gjer, og det er ikkje småtteri. Her er det overdrivingar hinsides all fornuft, mykje av boka har karakter av ei samling med skjemtesoger. Der er også rikelege porsjonar underbukse-humor. Gargantua handlar om faren til Pantagruel, han var ikkje mykje mindre til kar enn det sonen var. Denne boka har ei litt meir samanhengande historie, men er like burlesk og sprudlande som den første.

For den som er opptatt av realistiske skildringar, eller for den som måtte vere overmåte prippen, så vil truleg desse bøkene vere ein skivebom. Men eg vil tru den jevne lesar vil kunne ha glede av denne boka, sjølv så likte eg den ganske godt. Utgåve mi, frå Bokklubben sin Verdensbiblioteket-serie, er også rikeleg utstyrt med notar, som ordforklaringar eller som kommentarar til stadar, personar og hendingar som er omtala. Det var nyttig og interessant.

Eg innrømmer glatt at eg var forutinntatt då eg starta på denne boka. Dameroman og kankje ei klissete kjærleikshistorie, det kan vel aldri vere noko for meg? Men det kan vere greit å ikkje vere for stolt til å utfordre fordomane sine av og til, og denne gangen er eg glad for at eg gjorde det.

Vi er i landlege omgjevnadar i England, truleg nær forfattaren sin samtid dvs seint 1700- eller tidleg 1800-tal (første utkastet blei skrive mellom 1796 og 1797). Ekteparet Bennet har fem døtre, og dei eldste er i gifteferdig alder og vel så det. Når ein velståande ungkar, herr Bingley, leiger eit gods i nabolaget, så gjer fru Bennet så godt ho kan for å koble. Herr Bingley har ein god ven, herr Darcy boande hjå seg. Eldstedatter Jane Bennet og herr Bingley finn tonen, medan den nest eldste, Elisabeth ikkje kan fordra herr Darcy, noko som truleg er gjensidig. Jau, du skal få meg til å tru …. Og er nå egentleg desse Bennet-jentene av god nok familie til å menge seg med unge kaksar av dette kaliberet?

Jaudå, historia var grei nok. Litt mindre kliss enn eg hadde frykta. Men det som virkelig gjorde det bryet verdt å høyre igjennom denne historia var språket. Eg hadde på førehand fått med meg at Austen skreiv eit fantastisk flott engelsk, og inntrykket mitt etter denne boka er at det ikkje er å ta for hardt i. No er eg på ingen måte nokon språkekspert, men eg blei begeistra for den elegante språkføringa hennar. Inntrykket blei forsterka av opplesaren, som gjorde ein kjempejobb, og som hadde ei stemme som stod til historia. Eg høyrde denne som gratisbok frå loyalbooks. Eg kan fort finne på å høyre fleire bøkar av Jane Austen, eg.

London var ein briljant foteljar, og det viser han til fulle ved fleire høve i denne novellesamlinga. Novellene blei skrivne i tidsromet 1904-1911, mange av dei er lagt til ugjestmilde strok i audemarka, og mellom dei øvrige er det stor spreiing i miljø. Ein fellesnevnar for mange av novellene er desperasjon, anten det gjeld å kome seg ut av ein kinkig situasjon ein kald vintersdag, å skaffe seg pengar, eller på annan måte å klare å endre livsvilkåra sine.

London leverte ein omfattande litterær produksjon medan han levde, naturleg nok er ikkje alt like bra, men desse novellene representerer nok noko av det beste han presterte. Forfattaren er kankje mest kjend for to ting, å skildre villmark og å setje fingeren på sosial ulikheit. I denne samlinga gjer han begge deler veldig bra. For lesarar som er ukjende med London så er kanskje denne boka ein ideell inngang til forfattarskapen hans?

Eg har stort sett lest ei eller to bøker av London om året dei siste åra. Det kjem eg nok til å halde fram med så lenge eg finn bøker av han som eg liker. Så langt er det berre The Iron Heel som ikkje fall i smak. Neste bok ut er Landstrykerliv, det ser eg fram til.

Saramago stokkar om på bibelhistoria, legg til element ifrå gamle legender og ein god porsjon frå sin eigen fantasi, og skaper såleis ein slags parodi på delar av det gamle testamentet. Eller parodi er kanskje ikkje det rette begrepet.

Det startar med Adam og Eva og syndefallet, sjølvsagt med ein eigen vri, men det er Kain som blir den berande figuren i forteljinga. Etter brodermordet og eit opphald i landet Nod får han tak i eit esel som på forunderleg vis tek han med til ulike gamaltestamentlege scener. Det heile kuliminerer med ei uvanleg syndig syndeflod.

Ein kan lese boka som ei lang anklage mot ein hard og nådelaus Gud. Mange av scenene som er henta frå det gamle testamentet er valt ut for å gi eksempel på grusome og urettvise straffedomar frå Herren. Kain er, med få unntak, ingen helt eller på annan måte noko moralsk førebilete, men han gjeng i rette med Gud og stiller spørsmål ved dømekrafta hans. Ein bommar vel ikkje så fælt om ein foreslår at Kain er forfattaren sitt talerør i denne boka?

Saramago virkar å ha sin eigen vri på det meste, også rettskrivingsreglar. Spesielt dette med komma, punktum og stor bokstav er noko annleis enn det ein er vant til, men det er system i galskapen og når ein først har vent seg til det så var det ikkje særleg forstyrrande for lesinga. Vi var fleire som las denne saman, som eit slags sommarinterludium med deltakarar frå Lesesirkelen av 2014. Det virka som om dei fleste, meg sjølv inkludert, tykte det var bryet verdt å lese igjennom boka og diskutere innhaldet.

Vi er i Italia, på Po-sletta, ikkje så lenge etter siste verdskrigen. I ein liten landsby held presten don Camillo til. Han er ein storvaksen og bråsint mann, men med stort hjarte for soknebarna sine. Kanskje med unntak av medlemmene i kommunistpartiet. Neidå, han elskar dei også, men han skulle gjerne sett at dei vende seg vekk frå den gudlause kommunismen. Og det er kommunistpartiet som har makta i landsbyen, der borgarmeisteren Peppone og presten stendig er i klammeri med einannan.

Boka er ei samling korte historier frå landsbyen, og dei fleste er ganske humoristiske. Både Peppone og don Camillo vil det beste for landsbyen og innbyggarane der, men ender ofte opp med anten å motarbeide einannan eller å konkurrere om å vinne innbyggarane over på sin side. Don Camillo gjeng ganske ofte over streken, men Jesus på krusifikset i kyrkja let han ikkje sleppe unna når han har synda. Samtalane mellom presten og Jesus er mellom høgdepunkta i boka.

Forfattaren skreiv, i følge wikipedia, 347 historier om don Camillo, som kom ut i italienske vekeblad og seinare blei samla i 8 bøker. I denne utgåva frå bokklubben er det 62 stykker. Der er ingen informasjon om kva for ein av dei italienske utgåvene som er omsatt her, men sidan det er opplyst at original opphavsrett til historiene er frå 1948 og 1953 må det vere rimeleg å tru at det dreier seg om Mondo Piccolo: Don Camillo og Mondo Piccolo: Don Camillo e il suo gregge som kom ut i høvesvis 1948 og 1953. Det kunne vere moro å vite om det er heile bøkene som er omsett, eller om det er eit utval.

Uansett, dette var eit strålande knippe med historier, det var latter, tårer og ettertanke. Terningkast 6, eg var aldri i tvil.

Far og son, Kjartan Fløgstad og Aslak Nore, er i Brasil for å få med seg fotball-VM og å skrive bok om opplevinga. Dei kan sjølvsagt ikkje avgrense seg til å skrive berre om dei aktuelle kampane, her blir det historie, kontekst, anekdoter og ellers slikt ein kan vente å finne i ei fotballbok. For å dekke flest mogleg kampar så skil dei som regel lag og reiser til kvar sin kamp. Stort sett er annakvart kapittel ført i pennen av Fløgstad og Nore, kvar på sin målform, og det enkelte kapittelet tek utgangspunkt i ein kamp.

I tillegg til ulik målform har også far og son ganske ulike politiske ståtstadar. Dette er noko dei raljerer venskapleg om i boka, men det fargelegg også drøftingane som blir gjort om fotball i ein større samanheng.

Eg var sjølv i Brasil under dette fotball-VM’et. Rett nok såg eg berre ein kamp på stadion, men eg fekk med det meste på TV og ellers stemninga i landet medan det stod på. Det var moro å gjenoppleve arrangementet gjennom andre auge enn mine eigne, og det var interessant å lese kva tankar forfattarane hadde gjort seg om fotball og om livet for øvrig. Grei bok.

Betty Mahmoody fortel om opplevingane sine når ho blir med mannen sin på ferie til Iran. Mannen Moody er lege i USA, og dei har eit økonomisk sutlaust liv i den øvre middelklassa. Men når dei kjem til Iran opplever Betty at mannen endrar seg, han tek opp dei iranske forventningane til korleis kjønnsrollene skal vere, og det blir etter kvart klart at han ikkje har tenkt å vende attende til USA men snarare slå seg til i Iran for godt. Betty har ikkje tenkt å bli, ho vil reise heim. Det er berre eit problem, dattera deira Mahtob er også med, og etter lokal lov er ho mannen sin eigedom, og kan ikkje reise ut av landet utan at faren godkjenner det. Det vil han sjølvsagt aldri gjere.

Boka åpnar med eit skikkeleg kulturkræsj. Betty verkar totalt uførebudd på at livet andre stadar på jorda kan arte seg annleis enn i USA. Ho raljerer over dårleg hygiene og over dei sosiale kodene som ho ikkje forstår. Etter som tida gjeng maktar ho på eit vis å tilpasse seg, i alle fall i det ytre. Men alt handlar om å overleve til det byr seg eit høve til å forlate landet.

Då eg starta på boka trudde eg at ein større del av den skulle handle om sjølve flukta, men denne var overraskande kortfatta skildra. Det meste handlar om å leve med ein valdeleg ektemann i eit undertrykkande samfunn. Så kan ein lure på om boka bør lesast som eit partsinnlegg i ein bitter ekteskapsfeide. Det kan godt hende, men uansett kor mykje ein eventuelt justerer for dette så kjem ein ikkje unna at mannssjåvinisme og religiøs fanatisme er dårlege føresetnadar for å lage eit rettvist samfunn.

Pip er foreldrelaus, han bur i fattige kår med den hardhendte storesøstera og mannen hennar, den godlynte smeden Joe. Medan han vitjar grava til foreldra sine ein vinterdag møter han ein rømd straffange, og blir truga til å hjelpe han med mat. Dette møtet får seinare uante konsekvensar.

Ikkje langt unna bur den merkelege Miss Havisham på godset sitt. Ho søkjer etter ein gut som kan kome og leike med adoptivdattera si, Estelle, av og til, og det blir Pip som får dette oppdraget. Den gamle og utmagra Havisham blei vraka av brudgomen på brudlaupsdagen, og ho vier resten av livet sitt til å dyrke denne fornedringa. Adoptivdattera blir opplært til å sjå ned på dei som er glad i henne, og sjølvsagt blir Pip forelska i Estelle. Vi følgjer Pip gjennom oppveksten og som ung og etter kvart vaksen mann. Han får sjansen til å gjere ei solid klassereise, og Dickens syner at dette ikkje nødvendigvis berre er positivt.

Det mest minneverdige med boka er nok alle dei fargerike romanfigurane. Det virkar som om Dickens ikkje greidde å halde igjen, han måtte male ut alle karaktertrekka til det groteske. Og det fungerer, desse figurane festar seg i fantasien til lesaren og gjer historia om til eit eventyr. Eg høyrde denne som gratis lydbok på Loyalbooks, opplesaren gjorde ein god jobb. Flott underhaldning på lange bilturar.

Dette er eit utval av Johan Borgen sine noveller, henta frå tidlegare utgjevne novellesamlingar. Tidspunktet dei var skrivne spenner frå 1942 til 1974. Der virkar å vere ei viss tematisk ordning i novellene; mellom anna er barndom for seg heilt i starten, sommarleg stemning i ei gruppe for seg, togreiser for seg, og litt om livet etter døden til slutt. Rekkefølga virkar gjennomtenkt.

Borgen skreiv godt, det er ikkje tvil om det. Stemninger personar og lagnadar penlsast ut med få ord, utan å forklare for mykje. Lesaren må ofte jobbe litt for å få grep om historiene. Det verkar å vere mange einsame personar i historiene til Borgen. Ikkje nødvendigvis einsame i den forstand at dei ikkje har kontakt med andre, men heller at dei ikkje er heilt på bølgelengde med andre. Skal tru om dette gjenspeglar forfattaren sin eigen oppleving av tilværet?

Dette er den første boka eg les av Borgen, og den gav meirsmak. Eg har Lillelord-trilogien ståande i bokhylla, den skal i alle fall lesast. Så får vi sjå om eg må leite opp meir Borgen-bøker etter det igjen.

Grei og kort krimbok som er lagt til Oslo på vinterstid i 1975. Olav er leigemordar, og no har han fått eit oppdrag som han nøler litt med å gjennomføre. Han bestemmer seg for ein eigen vri, og det får mykje større konsekvensar enn han kunne ha sett for seg. Det blir ganske blodig etter kvart.

Det er mykje bra i denne boka. Tidskoloritt, miljøskildringar, persongalleri, det meste er av god kvalitet. Men det er vanskeleg å tru heilt på hovudpersonen. Han skal vere dyslektisk og nærmast ein skuletapar, han framhevar sjølv stadig vekk at han ikkje har greie på det eine og hint, men det skin ganske ofte igjennom at han er rett så belest. Han er også ein blauthjarta romantikar, men trivest likevel som leigemordar. Det er godt mogleg at det kan finnest personar som er slik, men eg greier som nevnt ikkje heilt å tru på det.

Men når det er sagt, så er boka både underhaldande og spanande, innimellom også vittig. Det er ein litt annan stil enn i Harry Hole-bøkene, eg vil tru forfattaren har godt av å variere litt. Og det har sikkert lesarane også. Så då er vel alt i orden, då.

Boka innleiast med ei liste over dei viktigaste personane i boka. Det var gaske lurt, sidan der er ein del namn å halde greie på. Men dei to viktigaste, Lila og Lenú lærer ein seg ganske raskt, og så må ein hugse på at Lila eigentleg heiter Rafaella og stort sett blir kalla for Lina medan Lenú eigentleg heiter Elena og også blir kalla Veslelena. Greit?

Neidå, det var ikkje så vanskeleg. Det er Elena som fortel, og ho fortel inngåande om oppveksten i eit arbeidarklassestrok i Napoli og om venskapet med den tøffe Lila. Ein fylgjer jentene frå dei er i småskule-alder ein gong på 1950-talet og til dei er om lag midt i tenåra. Begge jentene er skuleflinke, men Lila er den skarpaste, for ho lærer uten å anstrenge seg. Men det var bortkasta pengar å gi jentene bokleg lærdom på denne tida, det er ikkje gitt at dei får halde fram på skulen særleg lenge. Etter kvart som dei veks til kjem også gutar inn i biletet. Og etter kvart trer også konturane av eit mafia-styrt samfunn tydelegare fram.

Forteljarstilen er levande, men lite grann omstendeleg. Det er lett å lage seg bilete av dei ulike scenene i boka, og ellers la seg dra med i forteljinga. Eg hadde kanskje vente meg meir då eg starta å lese boka, for den har fått til dels overstrøymande god mottaking. Men den er god nok til at eg kjem til å lese dei tre andre bøkene i denne tetralogien, to av dei stend alt klare i bokhylla.

Dette er ei bok om å lese. Hovudpersonen er lesaren, som gjeng til ein bokhandel og kjøper nettopp denne boka av Italo Calvino, og set i gang med å lese ei forholdsvis spanande krim-liknande forteljing. Men eit stykke ute i forteljinga blir det klart at her må det ha skjedd ein feil frå trykkeriet, for korkje sidetal eller handling stemmer lenger. Det viser seg at det har blanda seg inn sider frå ei bok av ein forfattar ved namn Bazakbal, og lesaren gjeng tilbake til bokhandelen for å bytte til eit feilfritt eksemplar av Bazakbal-boka, for den virka å vere meir interessant. Og slik held det fram, ein får stendig servert nye byrjingar av historier som har forholdsvis lite med einannan å gjere, og med mellomspel av lesaren og etter kvart lesarinna sin jakt på bøker og på einannan.

I det heile er det ein artig leik med lesarperspektiv, og med litterære stilartar. Men etter 10 påstarta forteljingar som ikkje kjem nokon veg så kjende eg at det var greit at boka ikkje var lengre enn den var. Eit artig poeng, og som sikkert er grunnen til at innhaldslista er gøymt bort helit bakerst, er at titlane til desse 10 påstarta forteljingane kan lesast som ei samanhengande setning.

Vi las denne i Lesesirkelen av 2014, det var ein del sprik i kor godt deltakarane likte boka. Eit fellestrekk virka å vere at dei som hadde lest boka tidlegare likte den dårlegare ved gjenlesinga. Sjølv tykte eg den var heilt grei, men som nevnt var den ikkje for kort, sjølv om 237 sider i utgangspunktet ikkje er særleg langt.

Dette var ein av dei største positive lese-overraskingane dette året. Rett og slett fordi fleire av dei tidlegare omtalane meir enn antydar at boka er kjedeleg, medan eg sjølv endte opp med å like den veldig godt. Ikkje godt nok til å trille ein 6’ar, men ein stødig 5’ar er godt i overkant av det eg venta då eg åpna boka.

Hovudpersonen og forteljarstemma er Jacob, ein rastlaus og i praksis foreldrelaus ungdom som kjem attende til Oslo etter å ha seilt ute. Han har opplevd mykje i fohold til jevnaldringane sine i Oslo, og ser på ein måte litt ned på dei andre. På den andre sida slit han med å passe inn, og spesielt etter at han blir kjend med, og forelska i, vestkantjenta Line. Her kjenner han på mindreverdigheitskompleks i forhold til omgangskrinsen hennar. Etter kvart som handlinga skrid fram så blir tonen i boka litt mørkare, og dei mindre sympatiske sidene ved Jacob blir tydelegare.

Boka vakte harme då den kom ut, delvis på grunn av sex-skildringar og delvis fordi vestkant-ungdom blei framstilte som uansvarlege party-løver. Ein kan trygt seie at terskelen er ein annan no enn i 1959. Boka er filmatisert (1961), med Toralv Maurstad som Jacob og Margarete Robsahm som Line. Heile filmen, med engelsk teksting, er å finne her. Eg har ikkje lest noko av Aksel Jensen før, men kan fort finne på å plukke opp fleire av bøkene hans dersom høvet skulle by seg.

Kathy er 31 år, omsorgsperson med bakgrunn frå den velrenommerte kostskulen Hailsham. Men når ho tenker attende på skuleåra så oppdagar lesaren fort at her er det noko som skurrar. Kva slags kostskule er dette eigentleg? Og kva slags barn er det egentlig som er elevar der?

Forteljinga er lagt til ei alternativ nær fortid, der det er tatt ein del val omkring medisinske moglegheiter som dei fleste vil oppfatte som umoralske. Etter kvart som det fulle omfanget av situasjonen blir tydeleg, melder det seg mange ubehagelege spørsmål. Vi lever jo på mange måtar i eit sorteringssamfunn, slik har det vel alltid vært, medan ein strebar etter ideal om like moglegheiter for alle. Men kor høge er egentlig tersklane som må brytast ned for at tilstanden skal bli slik som Ishiguro skildrar?

Ishiguro er flink til å antyde, heller en å overforklare (sjølv om det kom ei ganske grundig forklaring på slutten). Vidare nyttar han mykje plass til å skildre relasjonane mellom Kathy og eit knippe av øvrige elevar ved kostskulen. Det er noko påtrengande ved desse skildringane som eg ikkje heilt får taket på, men det er sikkert gjennomtenkt frå forfattaren sin side. Kanskje vil han vise at hovudpersonane i boka er over gjennomsnittet mennesklege? Alt i alt ei god og leseverdig bok.

Vi las denne i den dystopiske lesesirkelen i mars/april i år. Den som foreslo boka hadde nok god teft, for litt seinare fekk Ishiguro som kjent Nobelprisen i litteratur.

Ei tankevekkande bok som formidlar tankane til ein autistisk ung gut. Det er ikkje enkelt å setje seg inn i korleis det er å ha autisme, så det at Higashida har greidd å forklare dette såpass tydeleg vil nok gi aha-opplevingar for mange.

Som fleire er inne på i andre bokomtaler så lurer eg sjølvsagt på i kor mykje av teksta som er guten sine eigne tankar, og kor mykje som er redigert, lagt til eller trukke frå, av dei rundt han. Men eg vel å lite på at essensen av teksta er i samsvar med det guten vil fortelje.

Boka er ekstremt lettlest. Higashida sine tankar er stort sett formidla kort og konsist. Men forlaget har gjort den ekstra lettlest ved i tillegg å nytte voksne bokstavar, godt med luft mellom linjene, romslege margar på alle sider og mange innskotne blanke sider. Dette får meg til å lure; prøver forlaget å blåse opp omfanget av innhaldet? Kva skulle det i såfall vere godt for?

Det var interessant å lese om korleis guten oppfattar verda rundt seg, og tankane han har om sin eigen tilstand. Eg har forstått at det er eit stort spekter i typer og grad av autisme, og då gjeng eg ut frå at det også er eit minst like stort spekter av korleis den enkelte autisten opplever det. Derfor bør ein sikkert vere varsam med å generalisere ut frå Higashida sine skildringar, men like fullt vil eg tru at boka kan vere til hjelp i å forstå autistar.

Ei god og variert novellesamling av Tarjei Vesaas. Novellene varierer ganske mykje i lengde, og i, kva skal eg seie, handgripeligheit? I enkelte virkar det som om hensikta berre er å formidle ei steming, medan det i andre er ei nokonlunde klar handling. Mange av novellene handlar også om born, og i enkelte av desse tek forfattaren barnet sitt perspektiv.

Enkelte av novellene gjorde nok meir inntrykk enn andre. Den ville riddaren, om ein forfattar med skrivesperre og sonen hans som blir alvorleg sjuk, er kanskje den som sit hardast i minnet no nokre månadar etter at eg las boka. Av andre noveller vil eg nemne Tusten. Kanskje ikkje fordi den var spesielt mykje betre enn snittet, men heller fordi Mattis i boka Fuglane også gjeng under utnamnet Tusten. Er det Tusten frå Vindane som Vesaas har jobba vidare med og som blei til Mattis i Fuglane 5 år seinare? Det skulle ikkje forundre meg.

Språket er for øvrig av høg klasse, det gjev mykje rom for undring hjå lesaren. Eg vil ikkje gå så langt som å påstå at Vesaas er ein favoritt, men eg skal definitivt lese fleire bøker av denne forfattaren. Kjem eg over nokon av bøkene hans på bruktbutikkar etc så blir dei nok med meg heim.

Roald Amundsen nådde sydpolen i desember 1911. I anledning 100-årsjublietet prøvde firkløveret Stein P. Aasheim, Jan-Gunnar Winther, Harald Dag Jølle og Vegard Ulvang å gjenta reiseruta til Amundsen, på ski og med pulk på slep. Amundsen og co hadde hundar, det hadde ikkje Aasheim og co. Til gjengjeld hadde dei sikkerheitsnett.

Det er ein ganske lang og einsformig skitur, og det er godt gjort av forfattaren å lage ei leseverdig historie ut av det. Her speast det på med faktaopplysningar frå Amundsen sin ekspedisjon, eit knippe meir eller mindre relevante anekdoter, smakebitar frå interhumoren i gruppa, samt refleksjonar omkring det å vere liten i naturen. I tillegg er der mange fine bilete.

Sjølvsagt gjekk ikkje alt som planlagt. Starten, t.d., blei sterkt forsinka pga dårlege flyforhold inn til startpunktet. Derfor utviklar det seg til ein kamp mot tida for å rekke fram til den planlagde datoen, for då er det nemlig lagt opp til fest og mottaking på polpunktet, med statsministeren til stades. Den norske, altså. Eg skal ikkje røpe om dei greidde det eller ikkje, men alle var nok uansett samde om at det var ein fin tur.