Bokelskere.no

Jammen - hvorfor søren kalle det bokhylle, og kamuflere saker og ting som bøker? Forloren skilpaddesuppe til forrett, benløse fugler til hovedrett - og så slappe av med en god, forloren bok foran den elektriske peisilden etter middag? - Nei, jeg skjønner det likevel ikke.

Er ofte inne her på "Bokelskere" og leser diskusjoner om hva som er god litteratur, hva som er dårlig, hva som kjennetegner gode bøker og dårlige bøker osv. osv. Det er vel et emne som aldri blir ferdig debattert. Men en ting tenker jeg vi alle har felles, uansett hva vi liker å lese eller ikke liker å lese, er at vi har LESEGLEDE. Uansett hva vi er ute etter i en bok, om det er ren underholdning, om vi ønsker å få bryne intellektet vårt, om vi er opptatt av godt/dårlig språk eller hva det nå enn er. Er dere enig i det???????

Jeg kom over dette mens jeg nå satt og leste, og følte at det passet seg her:

Dere tror at vi som skriver for galleriet, vi åndslivet outsidere, er bedre stillet enn de såkalte "virkelige" diktere? Tvert imot. Riktignok hender det rett som det er at f.eks. en lyriker dør av sult fordi han nå engang skriver en poesi som de 2 millioner handelsreisende, hushjelper, kelnere og rørleggere ikke forstår noe av. Javel. Men det er en død i skjønnhet, en død med vinløv i håret; eftertiden vil minnes ham; litteraturhistorien vil drysse sitt støv på ham, og barna vil bli nødt til å lære ham utenat på skolen. Når derimot en av oss går til grunne, vi litteraturens døgnfluer, da glir han bare inn i anonymitetes grå tåke, inn i glemselens skyggeverden; vi er barn av nuet; vi skriver for nuet, og vi dør med nuet. Men nettopp fordi vi ikke tar sikte på evigheten, må vi utfolde den tidobbelte energi i kampen for tilværelsen.

Av Andrè Bjerke(De dødes tjern.)

Takk for tips og råd! :) Da har jeg mye å kose meg med framover i form av lesing og skriving, og prøving og feiling! Og fag essay er mer enn brukbart siden jeg studerer for øyeblikket :)

Eg meiner å ha lese ein stad at John Fante er ein slik "forfattarane sin forfattar". Det finst nemleg nokre slike - forfattarar som ikkje har noko stort namn mellom lesarar flest, men som er høgt verdsette mellom kolleger.

Eg har eit personleg døme på dette, frå mitt kjennskap til romangiganten Johannes Heggland (som då han nærma seg 90 år skreiv på sjette bandet i serien "Tusen vårar"). Han las berre ein einaste forfattar på slutten av livet - Jens Tvedt. Og kven har høyrt om 1800-tals forfattaren Jens Tvedt, som skreiv bøker med emne frå bygdelivet i Kvinnherad? Ingen, skulle eg tru. Mest ingen. Og like fullt var det ingen annan forfattar ein så røynd kollega som Johannes Heggland sette pris på å lesa. - Eg får slik skrivelyst av å lesa han, sa Heggland.

Det same skjer med meg når eg les John Fante.

Amerikanaren John Fante skreiv få bøker. Trass i at dei sterkaste romanane hans handlar om unge menn med idealistiske forfattardraumar, unge menn som lengtar slik vekk frå det daglegdagse kavet dei er fanga i at det er direkte smertefullt, selde han sjela si til Hollywood - det er iallfall slik eg tolkar det. I tillegg til at han tidleg vart sjuk og seinare miste synet. Det vart filmmanus og jobbing for føda og berre nokre få romanar utgjevne i hans levetid, trass i at Sigurd Hoel var tidleg ute og innlemma "Vent til våren, Bandini" i sin legendariske gule serie allereie på 50-talet. For eit par år sidan var John Fante aktuell på nytt med ei ny omsetjing av "Ask the dust" ("Spør støvet", Arneberg Forlag ) samstundes som boka også kom i filmversjon i fjor.

Kva er det som gjer John Fante så spesiell? Eit svar ligg i dei smertefulle siste linene i den første boka av John Fante eg las, "1933 var eit dårleg år", som vart gjeve ut etter Fante sin død, av enka i 1985. Hovudpersonen lengtar intenst etter eit anna og betre liv. Slik sluttar boka:

"Det kom ein bil inn på stasjonen og han gjekk ut for å betena den. Eg tok opp pengerullen og gjekk bort til blandaren. Den var bulkete og sønderslege som henda til far min, ein del av livet hans, så merkeleg fjern, som frå eit land langt borte, frå Toricella Peligna. Eg la armane kring den og kyssa den med munnen min og grein for far min og alle fedre i heile verda og for sønene også, for at eg levde i ei tid som denne og for meg sjølv, for no måtte eg reisa til California, eg hadde ikkje noko val, og eg måtte lukkast."

Det gjer han ikkje, han lukkast aldri. I alle høve om ein skal sjå på "Spør støvet" som ein slags oppfølgjar (sjølv om hovudpersonen her er ein annan). Tvert i mot - om det var ille før, så går det rett inn i katastrofen no.

Ikkje ukjende Charles Bukowski seier det slik om den gjengse litteraturen han fann på biblioteket som ung forfattarspire:

"Det verka som alle heldt på med språktriks, som om dei som mest ikkje sa noko i det heile teke, blei sett på som glimrende forfattarar. Verka deira var ein mikstur av spissfindigheit, handverk og form..."

Men det var før han snubla over ei bok av John Fante. Det var som han hadde funne gull på søppelfyllinga, skriv han. Her var det endeleg ein mann som ikkje var redd for kjensler. Ein som har noko å fortelja. Og ein som kan skriva. Byrjar du først på ei bok av Fante er det vanskeleg å stoppa. Nei, han er ikkje redd for dei sterke kjenslene, på grensa til sentimenalitet. Alt saman er så inderleg, forferdeleg sårt og vondt, side opp og side ned.

Fante var sterkt oppteken av Hamsun, og om eg skal hosta opp ei innvending mot Fante (men det vil eg i grunnen ikkje) så er det nettopp dette - "Spør støvet" kan lett lesast som ei hardkokt utgåve av "Pan" - det er då også herfrå tittelen på boka er henta. I boka spelar Fante dessutan uhemma opp til den store amerikanske forfattarmyten: det unge, miskjente, pengelense forfattargeniet som sit einsam på eit tarveleg hotell og hakkar i veg på skrivemaskina si og sender den eine forteljinga etter den andre til magasin-redaktørar i New York og samlar på haugar med rejection slips.

Men gløym at eg nemnde noko om Hamsun - Fante står på eigne bein

Du kan få eit spark i magen og smerten gjev seg etter kvart. Men smerten John Fante påførte meg sit der enno. Og den kjem på nytt no når eg les "Spør støvet". Så vondt hadde eg det også då eg var kring 20 - i årevis.

I bøkene til Fante kjenner eg meg att. Det er det mange som gjer.

PS! Ved søk på "1933 var et dårlig år" får eg null treff - men det er ei j.. bra bok av Fante det også, kom ut på Tronsmo for ein del år sidan.

Sorry Roar, du fikk din femtilapp og noen få philippino-pils etter at jeg hadde lett etter boka i flere uker, og jeg fant den på en bokhandel på Vinterbro. Stingo er et lite troverdig stykke menneske, og story'en er tynn.

Pluss for miljø.